نایب اسدالله اصفهانی در سال 1231 هجری شمسی در اصفهان متولد شد از سال و روز دقیق تولد او اطلاعات مستندی در دست نیست

بنا بر آنچه كه درباره زندگی نایب آمده است، او فرزند نایب حسین خان كه یكی از هنرمندان آن زمان به شمار می‌رفت از مادرش به نام صاحب جم در شهر اصفهان چشم به جهان هستی گشود. نایب شاگرد ابراهیم آقا باشی و همچنین پدر هنرمند خویش بود ولی تنها به دلیل علاقه و پشتكار و خلاقیت توانست در زمره یكی از نوازندگان شاخص ایران در‌آید.

وی همراه با ناصرالدین شاه در یك سفر به انگلستان عزیمت كرد و در كنسرت بزرگی كه توسط ملكه وقت آن كشور برپا گردیده بود، شركت جست. در این هنرنمایی بین‌المللی موسیقیدانان و نوازندگان اكثر كشورها شركت داشته و برنامه‌های هنری متعدد اجرا كردند.

نقل است كه در پایان مراسم با اشاره ناصرالدین شاه نایب نی را از جیب خود بیرون آورده و شروع به نواختن آن می‌كند، به طوریكه همه حضار شركت كننده را مات و مبهوت می سازد. ملكه نیز چنان تحت تاثیر این صوت دلنشین واقع می‌گردد كه بی اختیار گردنبندش را بیرون می‌آورد و بر گردن نایب آویزان می‌كند و رو به حضار می‌گوید : «باید اعتراف كرد این مرد ایرانی با چوبی خشك كه بیش از چند سوراخ در آن دیده نمی‌شودچنان غوغایی كرد كه تمامی سازهای پیشرفته امروزی را منهدم ساخت.»

نایب اسدالله در یكی از دستگاه‌های موسیقی ایرانی گوشه‌ای اختراع كرده كه امروز به نام «بغدادی نایب» معروف می‌باشد.

او به قول خودش كسی بود كه «نی را از آغل گوسفندان به دربار پادشاه برد.» او با استادان بزرگ آن زمان نظیر سماع حضور و آقا حسینقلی رابطه نزدیك داشت و آموخته‌ها و تجارب خود را به رایگان در اختیار علاقمندان قرار می‌داد.

شاگردان نایب استاد مهدی نوایی و مشیر همایون شهردار بودند و استاد حسن كسای و استاد حسین یاوری نیز با یك واسطه (یعنی استاد مهدی نوایی) شاگرد نایب بودند.

تاریخ فوت این استاد بزرگ به درستی مشخص نیست اما بر مزارش كه در تخت فولاد اصفهان است، سال 1304 درج شده است.

سنگ قبرش در سال‌های قبل از انقلاب به‌دلیل عبور خیابان از محدوده‌ی تخت فولاد، آسیب‌هایی دید كه با پیگیری انجمن اصفهان‌پژوهان و دوست‌داران میراث فرهنگی اصفهان سامان‌دهی شد.

سردبیر: سحر فخاری