احمد عبادی در سال 1285 به دنیا آمد. وی از 7 سالگی مشق سه تار را نزد پدر شروع كرد و 13 سال بیشتر نداشت كه میرزا فوت كرد و او مشق سه تار را پیش خواهرانش ملوك و مولود و برادرش جواد ادامه داد به گونه‌ای كه در 18 سالگی سازش شنیدنی بود. با این‌كه وی پسر میرزا عبدالله بود نوازندگیش هیچ شباهتی به نوازنده‌های هم دوره خود كه اكثراً شاگرد میرزا عبدالله بودند نداشت و با نوازندگی قدما متفاوت بود. وی در دوره‌ای كه سه تار به خاطر حجم كم به خلوت افراد رفته بود و در غبار فراموشی فرو رفته بود این ساز را در رادیو معرفی كرد.

سبك جدید نوازندگی سه تار
از شاخص‌های نواخته‌های قدما مضراب‌های پر و با واخوان و بعضاً پرقدرت بود. عبادی یك بار وقتی كه از دوستانش دربارهٔ نواخته‌های خود پرسید (در آن زمان امكان ضبط از رادیو نبود و اجراها كاملاً زنده بود) آنها جواب دادند گاهی اوقات نت‌ها دقیق شنیده نمی‌شود و تداخل دارند و حالت نا خوشایندی ایجاد می‌كند. عبادی به فكر حل این مشكل افتاد و در نهایت نوازندگی تك سیم را ابداع كرد كه سبب شد سه تار نوازی متحول شود.
عبادی در نواختن سه‌تار دارای سبك و شیوه‌ای مخصوص به خود بود كه كمتر كسی توانسته از عهده تقلید آن بر آید. عده‌ای سبك خاص ساز زدن او را مربوط به امكانات و وسایل صدا برداری زمان وی می‌دانند. مضراب‌های تك سیم و دومضراب‌ها از مشخصه‌های بارز سبك وی هستند. از دیگر شاخصه‌های ساز استاد بداهه نوازی‌های زیبا و ویبره‌های طولانی و گلیساندوهای به موقع و زیبا كه به ساز استاد زیبایی‌های خاصی بخشیده.

از كارهایی كه او در نوازندگی سه‌تار ایجاد كرد، ابداع كوك‌های مختلف در سه تار است كه در آلبوم كوك سه تار آنها راعرضه كرده‌است. قبلاً نوازنده‌ها معمولاً از كوك‌های تار برای سه تار استفاده می‌كردند ولی عبادی این رویه را تغییر داد و ثابت كرد بعضی از این كوك‌ها مناسب سه تار نیستند و دو نوار به عنوان آموزش كوك سه تار منتشر كرد كه در آن برای گامهای مختلف و حتی گوشه‌های مختلف كوك معرفی كرد. نكته جالب توجه در نوازندگی عبادی این‌است كه ایشان همیشه و كاملاً تك سیم نمی‌زدند و به موقع واخوان می‌دادند و پر قدرت می‌زدند و به موقع تك سیم می‌زدند كه كاملاً در قطعات ضربی ایشان مانند ضربی سه گاه و چهارگاه و... مشهود است. احمد عبادی مدت‌ها در وزارت پیشه و هنر به تدریس و تحقیق در موسیقی ایرانی و سه تار پرداخت و در جهت معرفی موسیقی ملی ایران كنسرت‌های متعددی در داخل و خارج از كشور از جمله فرانسه، ایتالیا، آلمان و اتریش داشت كه مورد استقبال هنردوستان واقع شده‌است.

عبادی شاگردان بسیاری تربیت كرد كه از میان آن‌ها مهربانو توفیق، بهرام وادانی و بهداد بابایی را می‌توان نام برد. او در رادیو نیز فعالیت می‌كرد و صفحه‌ها و كاستهای زیادی ضبط كرده از جمله صفحه آواز شور همراه رضاقلی‌میرزا ظلی و همچنین تكنوازی‌ها و بداهه نوازی‌ها و همراهی با نوازندگان و خوانندگان مختلف. همنوازی‌های او با غلامحسین بنان و محمدرضا شجریان آثاری ماندگار در قالب برنامهٔ گل‌ها به جا گذاشته‌است. آنطور كه اهل موسیقی از عبادی به خاطر دارند، عبادی فردی معتقد و متدین بود، قبل از ساز زدن وضو می‌گرفت و در روزهای عزاداری و درگذشت امامان شیعه دست به ساز نمی‌زد.

همه شاگردانش از قلب رئوف عبادی حكایت می‌كنند. این‌گونه بود كه استاد سه تار را از خلوت بیرون آورد و معرفی كرد. داریوش پیر نیاكان می‌گوید به همین دلیل است كه می‌بینیم اكثر نوازنده‌های هم دوره من كه در زمان استاد عبادی شاگرد بودند و سازشان سه تار نبود سه تار را به عنوان ساز دوم خود انتخاب كردند و به ان گرایش پیدا كردند كه می‌توان به آقایان علیزاده و مشكاتیان و پیرنیاكان و ... اشاره كرد استاد با بزرگانی همچون رضاقلی‌میرزا ظلی، غلامحسین بنان، حسین قوامی، محمدرضا شجریان، فرامرز پایور، حسن كسایی و علی تجویدی همكاری داشتند.

استاد احمد عبادی وارث و یادگار نسلی از بزرگان و راویان فرهنگ شفاهی موسیقی سنتی ایران بود كه به خاندان هنر معروف بودند. شاه ولی فراهانی سرسلسله این خاندان است كه می گویند از شاگردان و سرسپردگان به مشتاق علیشاه بوده و فرزندش آقاعلی اكبرفراهانی از نوازندگان تار دوره ناصری و از دست پروردگان مكتب پدر بوده است همو كه می گویند عارفی دلسوخته بود كه یكشب بر بام خانه اش در حال راز و نیاز و نواختن سازش كه قلندر نامیده می شد به جوار حضرت حق می شتابد. فرزندانش میرزا عبدالله و میرزا حسینقلی بعدها آنچه را كه از پدر و بعدها از شاگردان پدرآموخته بودند به شكل مدون و منسجمی درآورده و ردیف موسیقی را بدین شكلی كه امروزه وجوددارد ونواخته می شود تدوین می كنند. تقسیم بندی دستگاهی موسیقی سنتی ایران نیز مبنی بر هفت دستگاه و پنج آواز از این زمان رواج پیدامی كند. فرزندان میرزا حسینقلی، علی اكبرخان شهنازی و عبدالحسین خان شهنازی بودند كه هر كدام نیز در نوازندگی تار دارای سبك و سیاقی خاص بودند. فرزندان میرزا عبدالله دودختر به نامهای مولود و ملوك و دوپسر به نامهای جواد واحمد بودند. جواد در جوانی فوت می كند. مولود وملوك محضر پدر را درك كردند و از او نوازندگی سه تار را آموختند ولی احمد كه كوچكترین فرزند بود در هنگام مرگ پدر حدود هفت یا هشت سال بیشتر نداشت و بیش از یك یا دو جلسه بیشتر نتوانست از محضر پدر استفاده كند و از این نعمت محروم ماند ولی بعدها نوازندگی سه تار را از خواهران خود خصوصاً «ملوك» كه سه تار را به شیوه پدر می نواخت فراگرفت.

استاد روح ا... خالقی در كتاب سر گذشت موسیقی در مورد استاد عبادی چنین گفته است(( احمد عبادی در سال 1285 متولد شده ، او فرزند میرزاعبدالله استاد بی بدیل تار و سه تار است. خانه میرزاعبدالله كانون گرم و محفلی بی ریا برای اهل هنر بود و احمد عبادی هنگامی كه بیش از هشت سال نداشت در این محفل با فرا گرفتن ضرب، با ترانه های ضربی مو سیقی آشنا شد. احمد شروع به نواختن سه تار كرد كه سایه پدرش از سرش دور شد و وی از تعلیمات پدر محروم گردید ولی چون آتش عشق موسیقی در دلش شعله ور بود نزد خواهران خود مولود و ملوك كه از تعلیمات پدر برخوردار شده بودند ، اصول نوازندگی را آموخت و به جایی رسید كه در سن هجده سالگی سازش شنید نی بود. احمد عبادی نه تنها از لحاظ موسیقی و ذوق و قریحه نوازندگی جانشین پدر میباشد بلكه از جهت حسن خلق و ادب و مهربانی بهترین یادگار میرزا عبدالله است.خانه ی دلِ یاران از مهر و محبت وی آكنده است، هنگامی كه انگشتانش روی پرده های سه تار به گردش در می آید و ناخن پُر قوتش آهنگ ساز را به گوش می رساند ، قلب آدمی در سینه می تپد و نغمه های دلپذیرش هزاران خاطرات شیرین را از جلوی دیدگان شنونده میگذراند كه هیچ هنری را این همه تأ ثیر شگفت انگیز نیست)) .

احمدعبادی مدتی را در مشاغل دولتی و در خدمت شهربانی كل كشور گذراند و بعد از سال1320 به وزارت اقتصاد ملی انتقال یافت. نخستین اثری كه از استاد احمد عبادی ضبط شده، صفحاتی است كه در سال1310 توسط كمپانی پولیفون تهیه شده است. یكی تكنوازی سه تار در دستگاه ماهور و دیگری در دستگاه شور كه توسط رضاقلی ظلی خوانده شد. (رضاقلی ظلی خواننده در سال1324 براثر بیماری سل درگذشت) در سال1327 نیز عبادی توسط شاعر وترانه سرای نامدار استاد اسماعیل نواب صفا به رادیو دعوت می شود و برای اولین بار در مردادماه1327 صدای روح نواز سه تار عبادی از رادیو به گوش همه می رسد. نواب صفا در این باره می گوید: از افتخارات من همین بس كه توانستم صدای ساز استاد احمد عبادی را از طریق رادیو به گوش مردم برسانم. چه بسا در آن دوران مردمانی بودند كه هنوز صدای این ساز را نشنیده بودند و از آن پس تماس مردم با رادیو بیشتر شد واز ما می خواستند كه از ساز استاد عبادی بیشتر استفاده كنیم . شیوه نوازندگی احمد عبادی پس از نواختن در رادیو تحت تأثیر قرار می گیرد. چرا كه تا آن وقت سه تار به شیوه قدما نواخته می شد وهمه سیمها با هم به صدا درمی آمد وچون حس می كرد این شیوه نوازندگی در رادیو واضح به گوش مردم نمی رسد، با كم كردن فاصله سیم تا صفحه ساز و نیز با تغییری كه در فاصله سیمها با یكدیگر داد و همچنین نوع سازهایی كه برای تكنوازی انتخاب می كرد به شیوه و سبك جدیدی درنوازندگی سه تار دست یافت كه منحصر به فرد بود.

خود استاد عبادی چنین میگوید : كه در زمانی كه او جوان بوده ، سریع مضراب زدن در نوازندگی سه تار بسیار مهم بوده و هر كس سریعتر مینواخته از او بعنوان كسی كه خوب سه تار میزند یاد میكردند ، اما هنگام ضبط صفحات در گذشته ها ، این سرعت زیاد در نواختن موجب بد پر شدن صفحات میشده و هنگام شنیدن صفحات ضبط شده ، مضرابهای سه تار شفاف به گوش نمیرسیده، به همین دلیل استاد عبادی به این فكر می افتد كه این مشكل را بر طرف كند . او برای رفع این مشكل از سرعت مضراب زدن میكاهد ، توقف ها را بیشتر میكند ، مضرابها را قویتر و بسیار شفاف تر بیان میكند و همین روش به همراه احساس سرشاری كه او در كارهایش انجام میدهد شیوه جدید و بدیعی را در سه تار نوازی بوجود می آورد كه مورد توجه اساتید و شنوندگان موسیقی ایرانی قرار میگیرد و بعد ها بوسیله خیلی ها مورد تقلید قرار میگیرد

عبادی بداهه نوازی بسیار چیره دست بودچنانكه خاصیت و روج هنر موسیقی شرق است كه هنرمند همان لحظه و همان آن، آن را با توجه به احساس و نوع نگرش خود با نغمه هایی كه به وجود می آورد حكایتی تازه سر می كند و استاد عبادی از این حیث بسیار چیره دست و متبحر بود، چنانكه حتی در برخی از گوشه های كوچك از دستگاهی خاص، زمان زیادی را به تكنوازی می پرداخت بطوری كه جمله ها و ملودیها شبیه یكدیگر نبودند وهر جمله از طراوت و تازگی خاصی برخوردار بود. از دیگر ویژگی های سبك استاد می توان به تك مضرابهای واضح و خوش صدا به سكوتهای عمیق و بجا در بین فواصل جمله ها و چهارمضرابها و قطعاتی كه در اكثر گوشه های دستگاهها گردش می كرد ونیز استفاده از تمامی امكانات صدایی ساز اشاره كرد. از او آثار بسیاری در زمینه تكنوازی و یا گروه نوازی بجا مانده است عبادی تغییراتی در كوكهای سه تار به وجود آورد وكوكهای جدیدی را برای این ساز ابداع كرد كه در دوكاست به نام «كوكهای سه تار» به دوستداران و علاقه مندان به هنرنوازندگی سه تار تقدیم شد.

روح ا... خالقی در باره ی سه تار عبادی چنین میگوید: *هیچ هنری را این همه تأثیر شگفت انگیز نیست. *


خاطرات
سه تار ناصرالدین شاه و استاد عبادی
یكی از سه تارهایی كه مورد علاقه استاد عبادی بود سه تار ناصرالدین شاه قاجار بود كه برحسب تصادف به دست عبادی رسید و داستان جالبی دارد از این قرار كه : در سفر دوم ناصرالدین شاه به اروپا ، یكی از ایرانیانی كه به اروپا رفته بود و با خود سه تاری به فرانسه برده بود ، آن را با خود به ایران آورد و به یكی از نزدیكان خود بخشید . یكی از شاگردان میرزا عبدالله فرزند خوانده كسی بود كه سه تار را از ناصرالدین شاه دریافت كرده بود. وی آموختن سه تار را نزد میرزا عبدالله شروع كرد ولی بعد از مدتی دنباله تعلیم را رها كرد . در حدود چهل سال پیش هنگامی كه وی صاحب نوه و نتیجه شده بود و گرد پیری بر سر ورویش نشسته بود . پیچ رادیو را باز كرد و صدای سه تار عبادی را شنید . وی كه بیاد استادش میرزا عبدالله می افتد به دامادش می گوید : من هنگامی كه سه تار این نوازنده را از رادیو میشنوم بیاد استاد بزرگوارم میرزا عبدالله می افتم . داماد او كه با عبادی آشنا بود خنده ای می كند و می گوید : اتفاقا نوازنده ای كه صدای ساز او را می شنوید پسر میرزا عبدالله است . این شاگرد سابق سه تار می گوید : سه تاری دارم كه میل دارم این سه تار را بیاد درسهایی كه از میرزا عبدالله آموخته ام به پسرش هدیه كنم . وقتی این سه تار بدست عبادی رسید ، پس از مرمت سیم و پرده های آن به نواختن آن مشغول شد . عبادی در این مورد می گفت : پیش از آنكه زخمه بر سیم آن سه تار بزنم ، مدتی به فكر فرو می روم و از بازیهای تقدیر و روزگار تعجب می كنم كه چگونه این ساز نفیس بعد از این مدت طولانی بدست من رسید
ادبستان فروردین 72شماره 40

وقتی استاد عبادی نماز می خواند و قنوت می گرفت ، حالت روحانی خاصی داشت . این حالت استاد چنان در من اثر كرد كه من پرسیدم و ایشان جواب دادند كه از خداوند می خواهم به اهل هنر كمال و تكامل ببخشد . واقعا خوشا به سعادت عبادی!

ماهنامه روزگار وصل اردیبهشت 73 شماره 5 مصاحبه با علی تجویدی

احمد عبادی – حسین ملك

احمد عبادی گفته: « یكبار از طرف هنرهای زیبا ، با حسین ملك به پاریس ، برای شركت در كنگره موسیقی بین المللی ، دعوت شدیم . در این كنگره هنرمندانی از اكثر كشورهای دنیا شركت كرده بودند . تماشا گران بقدری زیاد بودند كه من واقعا دچار وحشت شده بودم و فكر میكردم چگونه صدای سه تار من به گوش این جمعیت چند هزار نفری خواهد رسید . حتی شب قبل از اجرا به ملك گفتم : بهتر است آبروی خود را نبریم و از زدن سه تار منصرف شویم . چون به هیچ وجه فكر نمی كردم ، این ساز كوچك من بتواند مورد توجه قرار گیرد و در همان حال بیاد حرف پدرم افتادم كه می گفت : سه تار برای یك نفر كم و برای دونفر زیاد است. به هر حال برنامه من شروع شد و من سه تار زدم . در تمام مدت اجرا ، نفس از كسی برنمی آمد . وقتی كنسرت بپایان رسید چند بار به درخواست مردم ، برنامه من تكرار شد و بعد تماشاگران به صحنه ریختند كه از من امضا بگیرند . این موضوع، اشك به چشمان من آورد و به این فكر افتادم كه چرا مسئولان امور توجه ندارند كه این ساز دارد كم كم از بین میرود و هیچ اقدام جدی برای حفظ آن صورت نمی گیرد.»

احمد عبادی در هفدهم اسفندماه هزار و سیصدو هفتاد و یك در تهران درگذشت و در امامزاده طاهر (كرج) به خاك سپرده شد.

سردبیر: سحر فخاری