احمد عاشورپور؛ پدر موسیقی محلی گیلان هنرمندی كه ترانه‌های فولكلور گیلانی را با سبك جدید خواند و فرهنگ غنی این خطه از میهن را به گوش همه رساند. او مردی بود كه فولكلور گیلان را ترانه كرد.

احمد عاشورپور در هجدهمین روز از بهمن 1296 در بندرانزلی متولد شد .
از وی به‌عنوان پدر موسیقی محلی گیلان یاد می‌شود و از نخستین خوانندگان ایرانی بود كه آهنگ‌هایی به سبك پاپ اجرا كرد و از این رو به او لقب پدر موسیقی پاپ ایران را نیز داده‌اند.
امین حق ره، از پژوهشگران و نویسندگان فعال گیلان كتابی با عنوان "شورشی آوازه خوان" در مورد زندگی هنری و سیاسی احمد عاشورپور نوشته كه توسط نشر ایلیا به چاپ رسیده است.

حق ره اظهار كرد: احمد عاشورپور احیاگر و معرف ترانه‌های فولكلور گیلان است؛ او ترانه‌هایی كه با زندگی و فرهنگ گیلان و مردم آن عجین بود را با تنظیمی مدرن به گوش مخاطبین موسیقی در سراسر ایران رساند. ترانه‌هایی كه به مناسبت‌های مختلف مثلا در هنگام كاشت و برداشت برنج، هنگام صید ماهی از دریا و حتی ترانه هایی كه در زندگی روزمره گیلانی ها زمزمه می شد و دارای مفاهیم بلندی بودند را شنید و تبدیل به ترانه كرد.

این پژوهشگر تاكید كرد: در واقع او اولین كسی است كه اقدام به ضبط و نشر ترانه‌های گیلكی با تنظیمی مدرن و جهانی كرد. همچنین ترانه‌های گیلكی نخستین بار با صدای او بود كه از رادیوی ملی پخش شد.
او از زمان كودكی به شعر و ادبیات علاقه ی بسیار زیادی داشت به همین دلیل با مطالعه ی اشعار شاعران كلاسیكی مثل شمس تبریزی و حافظ با وزن و قافیه و ریتم در شعر آشنا شد. در دوران نوجوانی شعرهایی هم سرود كه نشان دهنده لطافت طبع و ذوق هنری او بودند. عاشورپور پس از فارق التحصیلی از مدرسه‌ی شهر زادگاه خود به تهران آمد و تحصیلات آكادمیك خود را در رشته مهندسی كشاورزی در دانشگاه تهران به پایان رساند. از این رو تا سالهای بسیار به عنوان مهندس كشاورزی مشغول به كار بود.
او در سال 1322 از طریق یكی از آشنایان خود به ابوالحسن صبا معرفی شد و در رادیو تهران به خوانندگی پرداخت
در دورانی كه ترانه های محلی از دیدگاه جامعه هنری بسیار سطحی و ساده جلوه می‌كردند احمد عاشورپور؛ با خواندن ترانه هایی كه رنگ و بوی كوچه بازاری و مردمی داشتند دل تمام اهالی ایران را به چنگ آورده بود. وی توسط روح الله خالقی به انجمن ملی موسیقی دعوت شد و مدتی در این انجمن به فعالیت پرداخت.
ترانه های عاشورپور نه تنها مورد توجه مردم گیلان بلكه ورد زبان تمام ایرانیان بود و مردم او را به خاطر صدای گرم و زیبا و زبان گیلكی شیرینش می‌شناختند.
در سال 1332 وقتی عاشورپور از فستیوال هنری جوانان در بخارست به ایران بازگشت او را بازداشت كردند. او به زندان رفت و به تبعیدگاه خارك فرستاده شد. وقتی آزاد شد به هر جایی كه برای كار كردن پا می‌گذاشت بی‌درنگ نامه ساواك هم در پی او می‌آمد با این مضمون كه به احمد عاشورپور شغل حساس واگذار نكنید؛ ولی توانایی‌های علمی و مدیریتی عاشورپور چنان بود كه سرانجام راه را می‌گشود و دیگران را به تكریم در مقابل دانش خود وامی‌داشت.
عاشورپور در عرصه هنر، خلاق بود او به خوبی می‌دانست كه هنر وقتی زنده است كه مانند هر پدیده زنده دیگر در كار دفع و جذب باشد و موزیسین خلاق كسی است كه در كار خود عناصر مثبت را از فرهنگ موسیقایی سایر ملت‌ها جذب و بعضی عناصر منفی یعنی عناصر كهنه و بی‌اثر را دفع كند او می‌دانست اصالت معنای كهنگی و در جا زدن ندارد بلكه هنر وقتی اصالت دارد كه ضمن دربرداشتن ویژگی‌های عمومی، دارای مهم‌ترین شاخص ماندگاری یعنی محصول زمانه اش باشد و از دل نیازهای زمانه برآمده باشد. او فرق موسیقی كهن و ارگانیك را با موسیقی اصیل روزآمد معنا كرد و بر همین اساس بود كه او با موسیقی مردمی اروپا آشنایی یافت و نزد یك خانم اتریشی به آموزش موسیقی پرداخت. موسیقی عاشورپور نه تقلید مبتذل از موسیقی غرب بود و نه بیان ساده و بلا واسطهٔ ملودی‌های تكراری مردم كوچه و بازار. موسیقی عاشورپور بازآفرینی خلاق و هنرمندانهٔ موسیقی فولكور و مردمی بود.
امید، عنصر شاخص محتوی ترانه‌های عاشورپور بود. مردمی كه در پهنهٔ شالیزارها به جنگ زالوها می‌روند تا زندگی را پیدا كنند،آن‌ها موسیقی امید بخش و نشاط‌ آور می‌خواهند، موسیقی كه توفان دریا را بسراید .او اعتقاد داشت كه مردم عادی نمی‌توانند با یاس و ناامیدی و اندوه زندگی كنند به همین دلیل تلاش میكرد تا با موسیقی امید و نشاط را به مردمی هدیه دهد.
از جمله آثار او می توان به عزیز لاكوی، بیشیم كوه دارم ترا یاد بوخودا، گیلكه جان، گول بیاره، باور نوكون، گول ابریشم، همسایه لاكوی، جانه كور، نوكون ناز، شیرین لاكو، سورخه جول، ای خودا، كوراشیم، می دیل، می‌كوچی لاكوی همچنین نوكون جفا تو كور می امره، كیجا جان، واجارگا لاكو و جینگه جینگه جان را می توان نام برد.
قسمتی از یكی از ترانه‌های او: "زیباتر از جهان امید ای دوست، جهانی نیست" و در آخر احمد عاشورپور گفت: "تنها آرزویم خوشبختی همه مردم جهان به‌ویژه مردم ایران است."
سرانجام احمد عاشورپور در 22 دی ماه سال 1386 به دلیل عفونت ریوی در بیمارستان جم تهران برای همیشه چشم از جهان فروبست. مزار این هنرمند بزرگوار در زادگاهش در شهر بندرانزلی قرار دارد و هر ساله پذیرای تعداد بی شماری از اهالی هنر و دوستاران موسیقی است.

سردبیر: فضای مجازی رادیو آوا

  • #احمد عاشورپور؛ پدر موسیقی محلی گیلان #رادیو آوا

مشاهیر

  • حسین صبحدل

  • مجید انتظامی

  • حسین تهرانی

  • احمدعلی راغب

  • اردشیر كامكار

  • شهرداد روحانی

  • كیوان ساكت

  • بیژن كامكار

  • فرامرز پایور

  • لوریس چكناوریان