احسان ذبیحی‌فر سرپرست كوارتت زهی ایرانی «چهارگان» در آستانه برگزاری كنسرت این مجموعه در تالار رودكی تهران ضمن ارائه توضیحاتی درباره فعالیت‌ها و ایده‌های اجرای این كوارتت زهی توضیح داد: كوارتت زهی در موسیقی كلاسیك به‌عنوان یك تركیب استاندارد با مشخصات و ویژگی‌های روشن صوتی، جایگاه ویژه‌ای در آثار آهنگسازان دارد. ما هم سعی كردیم ضمن داشتن نگاهی به گستره و استانداردهای صوتی تجربه شده در كوارتت موسیقی كلاسیك اروپایی و با توجه كم‌كاربردتر شدن سازهای زهی آرشه‌ای ایرانی در فرهنگ معاصر موسیقی كلاسیك ایرانی، این كوارتت را با هدف تجربه چهارنوازی زهی ایرانی و اجرای موسیقی متناسب با فرهنگ معاصر موسیقی ایرانی تشكیل دهیم.

وی افزود: اولین ایده‌های تشكیل این كوارتت را حامد افشاری كه با هم در گروه مهتاب همكاری می‌كردیم، مطرح كرد و در صحبت‌هایی كه با هم داشتیم قرار شد تا اولین قطعات را هم حامد برای این تركیب بنویسد. در نهایت در بهار سال 1386 با اضافه شدن شیما شاه محمدی و احسان امامی كوارتت زهی ایرانی «چهارگان» را شكل دادیم. برای این تركیب سازی رپرتواری وجود نداشت، پس با تعاملی كه با آهنگسازان مختلف داشتیم به مرور زمان قطعاتی برای كوارتت ما نوشتند و توانستیم اولین كنسرت خود را آبان 1390 در خانه هنرمندان طی 2 شب روی صحنه ببریم. در طی این سال‌ها كیخسرو مختاری، بیتا قاسمی و آزاده شمس جایگزین دیگر اعضای گروه شدند و در سال‌های بعد نیز به اتفاق كنسرت‌های متعددی را روی صحنه بردیم.

ذبیحی‌فر درباره دیگر فعالیت‌های كوارتت زهی «چهارگان» گفت: 2 آلبوم با عنوان «چهارگان 1 و 2» را از طریق انتشارات ماهور در سال 1395 منتشر كردیم. البته آهنگسازان مختلفی از جمله شریف لطفی، حامد افشاری، تقی ضرابی، امیر اسلامی، سعید هنرمند، ایمان وزیری، علی صمدپور، كارن كیهانی و نگین زمردی تمام قطعاتی را كه در این سال‌ها اجرا كرده‌ایم مشخصاً برای كوارتت «چهارگان» ساخته بودند.

این نوازنده و آهنگساز درباره قرار گرفتن سازهای دیگر در كنار این كوارتت گفت: تجربه‌هایی در این چارچوب داشتیم كه از آن می‌توان به قطعه‌ای از سعید هنرمند برای سنتور و كوارتت زهی ایرانی، یك قطعه از استاد اردشیر كامكار با تنظیم خودم برای كوارتت و همراهی تنبك و یك قطعه از ساخته‌های خودم برای كوارتت زهی ایرانی و همراهی 2 خواننده (زن و مرد) اشاره كنم كه هر كدام در كنسرت‌های مختلف پیش روی مخاطبان قرار گرفتند.

ذبیحی‌فر در توضیح جزئیات كنسرت هشتم آذر كه قرار است در تالار رودكی روی صحنه برود گفت: اعضای كوارتت «چهارگان» در این كنسرت محمدمهدی بصیرت‌منش نوازنده قیچك بم، آزاده شمس نوازنده قیچك آلتو، مشكات نصیری و بنده نوازندگان كمانچه گروه اجرایی را تشكیل می‌دهند. توضیح دیگر اینكه ما بیش از دو سال است كه با كار روی 2 رپرتوار جدید برای این كنسرت و ضبط آلبوم سوم «چهارگان» در حال تمرین هستیم.

وی افزود: قطعاتی كه در كنسرت هشتم آذر اجرا خواهد شد شامل 2 قطعه از شریف لطفی، 2 قطعه از سعید هنرمند، یك قطعه از یك آهنگساز آمریكایی به نام آدام گودوین (كه پس از شنیدن آلبوم ما این قطعه را برای «چهارگان» ساخته است) و سایر قطعات هم ساخته خودم هستند. این كنسرت در 2 بخش اجرا می‌شود كه در بخش اول مجموعه قطعاتی مستقل و منفك از یكدیگر ساخته آهنگسازان مختلف كنار هم قرار گرفته‌اند و در بخش دوم نیز با عنوان برنامه دشتی، قطعاتی را مطابق روال فرمال معمول در موسیقی ایرانی اجرا می‌كنیم.

این نوازنده و مدرس كمانچه در ادامه بیان كرد: كاری كه ما با این تركیب سازی انجام می‌دهیم، كاری معمول و متعارف در موسیقی ایرانی نیست و مخاطب خاص خودش را دارد. نوع موسیقی حاصل از اجرای این كوارتت، بسته به رویكرد آهنگسازان تغییر می‌كند و طیفی از موسیقی ایرانی، موسیقی معاصر و موسیقی دستگاهی را در برمی‌گیرد. تمرینات این كوارتت و آماده سازی قطعات در این كوارتت، كار بسیار دشواری است. نوازندگانی هم كه در «چهارگان» همكاری می‌كنند باید دارای استانداردهای بالایی از نظر تكنیك و سطح نوازندگی و دانش موسیقایی باشند. البته باید بگویم سطح نوازندگی همه ما در این گروه در طول تمرین‌ها بالاتر می‌رود زیرا بسیاری از قطعاتی كه اجرا می‌كنیم به توانمندی بالاتری از آنچه هستیم و بوده‌ایم نیاز داشته‌اند و در عمل همواره باید خودمان را ارتقا می‌دادیم.

سرپرست كوارتت زهی «چهارگان» درباره چالش‌های این كنسرت یادآور شد: یكی از چالش‌های این آنسامبل این است كه این موسیقی جدی و هنری مخاطب محدود و خاص خودش را دارد و باید با حداقل امكانات تا امروز كار خود را پیش می‌بردیم. نمی‌دانم تا كجا می‌توانیم این مسیر را ادامه دهیم چون فضای عمومی موسیقی به ویژه موسیقی‌های «غیر مردم پسند» در ایران وضعیت مناسبی ندارند و همه انواع موسیقی نمی‌توانند در یك فضای مساعد و معقول به راحتی تولید و اجرا شوند.

وی با اشاره به مشكلات متعدد كنسرت و انتشار آلبوم برای موسیقی‌های جدی و هنری بیان كرد: بازار حرفه‌ای موسیقی نیز شرایط خوبی ندارد و موسیقی‌هایی كه با رویكرد جدی و مستقل (در ژانر كلاسیك غربی و یا موسیقی ایرانی) فعالیت می‌كنند برای انتشار اثر یا اجرای كنسرت با مشكلات فراوانی مواجه هستند. البته این وضعیت برای كوارتت زهی «چهارگان» دشوارتر نیز است چون موسیقی‌های سازی و بدون خواننده مخاطب بسیار كمتری دارند!

ذبیحی‌فر در پایان درباره فعالیت‌های كوارتت زهی «چهارگان» پس از كنسرت هشتم آذر گفت: با وجود مشكلات و هزینه‌های بدون بازگشت، در حال آماده‌سازی و ضبط آلبوم سوم «چهارگان» هستیم كه امیدواریم تا سال آینده به بازار عرضه شود.

كوارتت زهی ایرانی «چهارگان» با اجرای قطعاتی از شریف لطفی، سعید هنرمند، آدام گودوین و احسان ذبیحی فر هشتم آذر در قالب سلسله كنسرت‌های طرز تازه در تالار رودكی روی صحنه می‌رود.