رونمایی از آلبوم آوازهای جلال تاج اصفهانی/آواز ایرانی رونق خود را از دست داده ‌است
دیروز جمعه نوزدهم مهرماه 1398 مراسم رونمایی از آلبوم «آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی» با حضور خانواده وی، پیش‌كسوتان موسیقی و هنرمندان در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.





در ابتدای مراسم كه به همت بنیاد آفرینش‎های هنری نیاوران برگزار شد، سیدعباس سجادی، مدیرعامل بنیاد آفرینش‎های هنری نیاوران اظهار داشت: متاسفانه به دلیل نبود آوازخوانان خوب، امروز آواز رونق چندانی ندارد. گویا هدف افراد این است كه به سرعت كار ریتمیكی را آماده و تولید كنند اما توجهی به میزان ارزشمند بودن این محتوا ندارند، البته درصد ارزشمندی از این محتوا را قضاوت جامعه تعیین می‌كند كه متاسفانه این آثار از سوی مردم نمره قابل قبولی نگرفته است .

مدیرعامل بنیاد آفرینش‎های هنری نیاوران در ادامه صحبت‌هایش با ذكر این مطلب كه در روزگارانی كه آواز رونق داشت، آوازخوانان خوبی داشتیم، البته كاستی‌ها و زیاده‌روی‎هایی در آن دوره نیز بود اما بازار آواز به اندازه امروز كساد نبود گفت:در آن دوره آوازخوانان را غزل‌خوان و آوازخوانی را غزل‌خوانی تلقی می‌كردند از آن دوره میراث‎ها و آوازهای گرانقدری داریم كه امروز برای ما به یادگار مانده است.

سیدعباس سجادی در پایان صحبت‌هایش با اشاره به این نكته كه از افتخارات فرهنگسرای نیاوران، حضور اهالی فرهنگ و هنر و برگزاری چنین آیین‎هایی است افزود: به جامعه موسیقی تبریك می‌گویم زیرا در روزگاری كه آواز، جانمایه موسیقی ایرانی، در غربت به‌سر می‌برد، امروز شاهد رونمایی از یكی از آثار برجسته آوازی هستیم. همت جناب نوید نوروزی، استاد علی‌اصغر شاهزیدی و خانواده استاد تاج اصفهانی را ستایش می‌كنم كه باعث شدند این گنجینه از خانواده تاج اصفهانی و از گوشه موزه‌ها به خانواده بزرگ فرهنگ و هنر بپیوندد و در اختیار عموم قرار بگیرد. امیدوارم رونمایی از این آلبوم آغازی باشد تا آن را سرمشق قرار داده و از این به بعد درست بخوانیم.







با آثار گردآوری شده تاج می‌توان به سبك‌شناسی او پرداخت

نوید نوروزی، پژوهشگر موسیقی و گردآورنده آثار استاد تاج اصفهانی نیز در سخنانی با ذكر این نكته كه ،به دلیل در دسترس نبودن آثار استاد تاج تاكنون نمی‌توانستیم به سبك‌شناسی آثار او بپردازیم اظهار داشت : حال با مجموع 177 دقیقه آوازی كه از او جمع‎آوری شده است می‌توانیم بگوییم او چه سبكی داشته است.

وی در ادامه بیان داشت: پیشكسوت دیسكو گرافی در كشور ما جناب آقای امیر منصور است كه سالیان پیش آرشیو بزرگی را خریدند و با استفاده از اطلاعاتی كه در دسترس داشت، بنای نوعی شناخت و پژوهش در مورد آثار قدیم را در اختیار ما قرار دادند.

وی افزود: آوازهایی كه در مجموعه آثار منتشر نشده استاد تاج اصفهانی قرار گرفته بعد از صد سال منتشر می‌شود.

گردآورنده آثار استاد تاج اصفهانی گفت: اگر بخواهیم به سبك‎شناسی آثار یك هنرمند بپردازیم باید از ابتدایی‎ترین روزهایی كه نوع و شیوه آوازخوانی او شكل گرفته است، تحول سبك و فرم او را تا پایان عمرش در نظر بگیریم.

وی اضافه كرد: آنچه ما در سال‌های اخیر از استاد تاج شنیده‎ایم آثاری است كه در مراسم‌ خصوصی ضبط شده و تعداد كمی از این آثار در دسترس است.

گردآورنده آثار استاد تاج اصفهانی گفت: بنابراین آنچه كه تا امروز از استاد تاج به گوش ما رسیده است آوازهایی در دوران پیری استاد است كه البته صدای تاج در پیری نیز جوان بوده است، اما نمی‎توان سبك این هنرمند را از این آوازها تعیین كرد.

وی در ادامه گزارشی در خصوص دیسكوگرافی و روند سیر ضبط آثار استاد تاج اصفهانی به حاضرین ارایه داد.





آلبوم آثار منتشر نشده تاج، كتاب شنیداری آواز ایرانی است

علی عطریان، رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت: آلبومی كه از آثار منتشر نشده استاد جلال‌الدین تاج اصفهانی رونمایی شد، كتاب شنیداری آواز ایرانی است و راهنمای هنرجویان این رشته است. اگر فلسفه فرهنگی اصفهان را واكاوی كنیم خواهیم دید كه زنجیره‎های متصل به هم این فرهنگ در حوزه ادبیات، فرهنگ، فلسفه، موسیقی و... برهم كنش ویژه‎ای را ایجاد كرده است.

وی افزود: مسلما در حوزه موسیقی مرحوم تاج ستاره است، چه بسا مرحوم تاج برای ما امروزه دانشگاه بزرگی است، و من به عنوان یك هنر جوی موسیقی از اینكه این آلبوم از آثار استاد رونمایی شده و در اختیار عموم قرار می‌گیرد بسیار خرسندم.

رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان گفت: امروز از اثری رونمایی می‌شود كه برای هنرجویان موسیقی به عنوان كتاب شنیداری اثر تاج باشد و بتوانیم به اعماق فرهنگی این سرزمین بیشتر پی ببریم. راهنمایی‌‏های اساتید راه را برای جوانان روشن‎تر می‌كند.

وی تاكید كرد: لازم است از خانواده تاج كه بی‎بدیل و سخاوتمندانه این عناصر ارزشمند را در اختیار این كشور گذاشتند تا اثری فاخر در حوزه موسیقی تولید شود، سپاسگزاری كنم.







آثار جدید منتشر شده از تاج، كارستانی از جوانی‌های او است

حسن منصوری نوازنده پیشكسوت نی دیگر سخنران آیین رونمایی از آثار منتشر نشده جلال‌الدین تاج اصفهانی بود. وی در سخنانی با ذكر این مطلب كه امروز اثری به بازار آمده است كه قدرت و توانایی خوانندگی تاج را به ما اثبات می‌كند و این اثر كاری كارستان از جوانی‎های مرحوم تاج است گفت : موسیقی ایران بیش از هنرمندان تكنیكال، به هنرمندان با شخصیت نیازمند است.

وی افزود: زمانی كه استاد تاج آواز می‌خواند خوانندگان دیگری نیز بودند كه در سبك‌های دیگری می‌خواندند اما دلیل محبوبیت و ماندگاری مرحوم تاج رعایت اخلاق و انصاف بوده است.

این نوازنده نی ادامه داد: تاكنون از آوازهای استاد فقط یك قطعه همایون در اختیار ما قرار داشت كه مورد پسند مخاطب امروزی بوده است اما متاسفانه برخی از دوستان هنرمند كم لطفی‎هایی داشتند و آثار استاد را فالش می‎دانستند، این در حالی است كه استاد تاج تا 80 سالگی با قوت آواز می‌خواند و آنچه كه ما از تاج می‎شنیدیم بیشتر ضبط‌های خصوصی استاد بود كه كیفیت مناسبی نداشت.

منصوری افزود: اگر قرار بر اثبات باشد می‌توان گفت كه شاید گوش این افراد كمی فالش می‌شنیده است، آنچنان كه داریوش طلایی می‌گوید «كسانی كه اظهاراتی مبنی بر فالش بودن آثار موسیقی دارند، چه بسا گوش آنها فالش می‌شنود زیرا آن فواصل را نیاموخته‎اند.» این نشان می‌دهد نوع فواصل در طول دوران همواره با تغییراتی همراه بوده است.

وی اضافه كرد: گاهی بیش از آنكه شنونده باشیم باید كمی نیز انصاف را در نظر بگیریم و بدانیم هیچ كدام از خواننده‎های كشور ما نتوانسته‎اند در سنینی كه استاد تاج این چنین آوازهایی را می‌خواند، بخوانند و ما با شنیدن چند اثر ضبطی در محفل‌های خصوصی نباید سبك موسیقی مرحوم تاج را قضاوت كنیم.

این نوازنده نی، با اشاره به اینكه از توصیه‎های اساتید و بزرگان موسیقی همواره این بوده است كه آوازه خوان‌ها هر جایی نخوانند، گفت: استاد تاج در هر محفلی نمی‎خواند، اما گاهی در كوچه و برزن و مراسمی كه متعلق به فقیری بود آواز می‌خواند اما گاهی مراسم فلان الدوله را به بهانه‎های مختلف ترك میكرد.

منصوری افزود: خاطره‎ای از استاد تاج وجود دارد كه در مراسم یكی از شیوخ عرب برای خوانندگی دعوت می‎شود، و با دیدن وضعیت مراسم كمی مكدر می‌شود، اما با خواندن شعر «هرگز حسد نبردم بر مسندی و مالی الا به آنكه دارد با دلبری وصالی» ، مقصود خود را به میزبان منتقل می‌كند و پس ازپایان مراسم به میزبان می‌گوید: «تو خبر نداری تاج به سرمایه‌داران باج نمی‌دهد؟» در رژیم پهلوی، تاج به دلیل مشكلاتی كه از سوی حكومت برایش به وجود آمده بود نیاز مالی داشت، اما او كسی نبود كه به كسی باج بدهد، همان استاد در كوچه‎ها برای كودكان آواز می‌خواند.

وی اضافه كرد: تاج همیشه در حال آموختن بود، او در اوج قدرت آواز خوانی، ابایی از آموختن نداشت، خاطره‎ای از استاد بطلانی كه یكی از شاگردان تاج بوده است نقل می‌شود كه در آن مرحوم تاج به بطلانی كه جوانی 20 ساله بوده است می‌خواهد آواز حجاز مصری را بخواند تا برایش یادآوری شود.

استاد و نوازنده نی با اشاره به صحبت‌هایی مبنی بر اینكه تاج چقدر از ردیف‌های موسیقی آگاه بوده است ابراز داشت: این مورد به كسی مربوط نیست زیرا مرحوم تاج آنچه را كه می‌دانسته با چنان قدرت و توانی خوانده است كه شنونده را مسحور خویش می‎كند و جایی برای این پرسش وجود ندارد زیرا بسیاری از هنرمندان وجود دارند كه انواع ردیف‎ها را می‌دانند اما توانایی اجرای آن را ندارند.

منصوری با بیان اینكه این صحبت‎ها بی‎انصافی در مورد هنرمندی همچون تاج است گفت: امروز به كوشش شهرداری اصفهان و خانواده مرحوم تاج اثری به بازار آمده است كه قدرت و توانایی خوانندگی تاج را به ما اثبات می‌كند، از استاد تاج فقط یك اثر در دستگاه همایون در اختیار ما بود، اما امروزه این آثار آوازهایی است كه اهالی آواز می‌دانند كاری كارستان از جوانی‌های مرحوم تاج است.



از حدود 1320 به بعد كه رادیو در ایران تاسیس شد تا حدود سال‌های 1332 را می‎توان دوره تاریك موسیقی ایران نامید

علیرضا میر‌علی‌نقی پژوهشگر حوزه موسیقی نیز در سخنانی گفت: بسیاری از صفحاتی كه از استاد تاج كشف شده و تا پیش از این مفقود بوده است دوره‎ای از آواز ایرانی است كه تحول آواز استاد تاج در سال‌های 1300 تا 1332 را نشان می‎دهد. از حدود 1320 به بعد كه رادیو در ایران تاسیس شد تا حدود سال‌های 1332 را می‎توان دوره تاریك موسیقی ایران نامید زیرا در این دوره دستگاه‌های ضبط صدا برای ضبط صدای مشاهیر موسیقی ایران وجود نداشته است. بسیاری از نسخه‎های ضبط شده از استاد در سال 1357 از دست رفت. میراث صوتی فاخری كه اكنون از استاد تاج داریم بسیار تاثیرگزار است و ماندگاری استاد تاج از نظر منش و خوی انسانی نمونه است.





تاج با آواز خود مشغول بندبازی است

اصغر شاه‎زیدی خواننده مكتب اصفهان و شاگرد استاد تاج اصفهانی به عنوان آخرین سخنران با حضور در جایگاه با ذكر نكاتی از زندگی استاد تاج اصفهانی گفت: سبك تاج بی‌نظیر بود و هر كسی نمی‎توانست حتی از او تقلید كند. تاج در 68 سالگی، در سال 42 آوازی را خواند كه چون یك غواص در اقیانوس فرو رفته است. او حتی در گزینش اشعار نیز بی‌نظیر عمل می‎كرد و به گفته صاحب‌نظران عرصه ادبیات اشعار خود را به گونه‎ای انتخاب می‎كرد كه حتی اساتید این حوزه نیز متحیر می‎شدند. او در ادبیات نیز غرق می‎شد و با دقت زیادی اشعار را بر می‎گزید. سبك آوازخوانی او هم شاهكار و تقریبا كم سابقه است.

در ادامه مراسم بخش‎هایی از قطعات آوازی آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی برای حاضران پخش شد و شاه‎زیدی بر روی این آوازها توضیحاتی ارائه كرد.

شاهزیدی در پایان صحبت‌هایش با ذكر این مطلب كه به یقین می‎توانم بگویم از دوران قاجار تا به امروز كسی به این شكل نخوانده، افزود: تاج با آواز خود مشغول بندبازی است. حدود دویست سال است كه كسی این كار را انجام نداده است به مناسبت روز بزرگداشت حافظ از عبدالحسین مختاباد، علی رستمیان ، فاضل جمشیدی ، امیرمسعود امیری و ابوالفضل ریاحی دعوت كرد تا با حضور بر روی سن یك بیت آواز بخوانند كه این درخواست او با استقبال حاضرین در سالن همراه شد.

در پایان این مراسم نیز از آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی با حضور اصغر شاهزیدی، سیدعباس سجادی مدیرعامل بناد آفرینش‌های هنری نیاوران، عبدالحسین مختاباد، علی رستمیان، فاضل جمشیدی، امیرمسعود امیری و ابوالفضل ریاحی، خانواده استاد تاج اصفهانی، علی عطریان، رییس اداره هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان محمد سلمانی، آرش فرهنگ‌فر، آرش نصیری و ... رونمایی شد.

آلبوم آوازهای استاد جلال تاج اصفهانی كه به آثار ضبط شده توسط كمپانی‎های «هیز مستر وویس»، «سودوا» و «پولیفون» اختصاص دارد با همت نوید نوروزی گردآوری و روانه باز موسیقی شد.

انتهای پیام/