سوز ساز كیهان كلهر برای سیل‌زدگان
خبرگزاری فارس ـ گروه موسیقی ـ علیرضا سپهوند: غربی‌ها بیشتر او را با سازی با عنوان «spiked fiddle» می‌شناسند و ما او را با كمانچه. استایل كمانچه‌كشی‌اش كاملا هویداست و حركات افقی كمانچه و آرشه كه كمانچه را نیز تقریبا به همان اندازه آرشه به این طرف و آن طرف می‌كشاند و دوزانو نشستنش او را از تمام كمانچه‌نوازان متمایز می‌كند. سونه‌ریته خاص خودش را دارد و فورته ـ پیانو بسیار در نوازندگی‌اش محسوس است. با حالتی خمیده و سر فروافتاده حالتی به خود می‌گیرد كه انگار هنرآموز تازه‌كار كمانچه است ولی به محض شروع به نوازندگی آنچنان با سرعت تكنیك‌ها را به اجرا درمی‌آورد و پاساژها را پانچ می‌نوازد و انگشتانش را بر روی دسته بدقِلقِ كمانچه و بر روی سخت‌ترین پوزیسیون‌ها با كوك‌ترین حالت می‌نوازد آن هم ساز مهارناشدنی كمانچه، كه همگان انگشت به دهان می‌مانند و این هنرمند كسی نیست جز «كیهان كلهر».

دیشب 24 فروردین‌ماه چهارمین شب از پروژه كنسرت موسیقی «شهر خاموش» با نوازندگی «كیهان كلهر» و كوارتت «مینیاتور» كه با حضور «تونی اورواتر» به كوئینتت تبدیل شد، شبی بیاد ماندنی برای مخاطبین حاضر در تالار وحدت رقم زد.

برنامه دیشب اما كمی متفاوت آغاز شد. صحنه با تاریكی و نمودار شدن كیهان كلهر بر صحنه آغاز شد. غافلگیری نخست با سه‌تار نوازی این هنرمند كه همگان بی‌شك انتظار هنرنمایی كمانچه او را داشتند، روی داد. با وجودی كه سه‌تار ساز اصلی و تخصصی كلهر نیست اما به دلیل حرفه‌ای بودن و نبوغ این نوازنده و گوش موزیكالیته و قابلیت‌های ذهنی و فیزیكی، اجرایی قابل قبول از این هنرمند را شاهد بودیم. حتی سونه‌ریته مطلوبی هم از این ساز به گوش شنوندگان می‌رساند. اجرای تكنیك‌های دقیق و درست دُرّاب و تكیه‌ها و ریزهای پُر و اشاره‌هایی به ریزهای چند سیم و تك‌ سیم، از زیبایی‌های نوازندگی سه‌تار كیهان كلهر بود. او با اجرای قطعه «طُرقه» هنرنمایی خود با ساز سه‌تار را ارائه داد. این قطعه سال‌ها پیش توسط این هنرمند در قالب آلبوم «شب، سكوت، كویر» خلق شد.

«تونی اورواتر»، نوازنده كنترباس و آهنگساز عضو تریوی رامبران كه سابقه اجراهای متعددی با كیهان كلهر داشته و دارد، بر روی صحنه آمد و به همراه گروه كوارتت(چهارنوازی) «مینیاتور» كه تبدیل به «كوئینتت»(پنج‌نوازی) شد، كلهر را همراهی كردند و جذابیت اجرا مضاعف شد.

كوارتت «مینیاتور» از «پدرام فریوسفی» نوازنده ویولن، «میثم مروستی» نوازنده ویولن، «نیلوفر محبی» نوازنده ویولن، «آتنا اشتیاقی» نوازنده ویولنسل تشكیل شده است.

اجرای بعدی با عنوان «آتشگاه» اثری ساخته موزیسین آمریكایی «كالین جیكابسِن» بود. او نوازنده مشهور آمریكایی ساز ویلن و عضو گروه بین‌المللی «جاده ابریشم» است. این گروه به سرپرستی «یویوما» نوازنده نامدار ویلنسل كه كیهان كلهر هم عضو این گروه است، به موفقیت‌های بزرگی از جمله دریافت جایزه «گِرَمی» كه به اسكار موسیقی شهرت دارد نائل شده است. جِیكابسِن قطعه «آتشگاه» را همچنان كه از نامش پیداست با الهام از شهر تاریخی اصفهان كه چند سال پیش در بازدید از این شهر مجذوب آثار تاریخی‌اش شد و تحت تاثیر جذابیت بنای «آتشگاه» شهر نجف‌آباد كه مربوط به دوره ساسانیان است، خلق كرده و آن را به كیهان كلهر تقدیم كرده است.

قطعه اجرایی بعدی «محبوب من مرا تنها مگذار» بود كه این اثر نیز از ساخته‌های جیكابسن بود كه ملهم از ترجمه ابیاتی از اثر «لیلی و مجنون» نظامی گنجوی است.

«شهر خاموش» آخرین قطعه اجرایی كنسرت دیشب بود كه كیهان كلهر این قطعه را برای ابراز همدردی با مردم سیل‌زده كشورمان به اجرا گذاشت. این قطعه در اصل و سال‌ها پیش توسط كیهان كلهر به یاد قربانیان حمله شیمیایی حلبچه خلق شده است. ضمن اینكه بخشی از عواید این كنسرت برای كمك به سیل‌زدگان اختصاص می‌یابد.

در پایان تشویق مكرر و مدام تماشاچیان كه آهنگ‌های مختلفی را برای اجرا از كلهر درخواست می‌كردند باعث شد تا قطعه «طرقه» مجددا توسط اركستر به اجرا گذاشته شود.

* 3 اقدام مطلوب كیهان كلهر در كنسرت‌گذاری

یكی از پسنده‌ترین كارهایی كه كیهان كلهر در این كنسرت كه با عنوان «شهر خاموش» به روی صحنه برده شد انجام اقداماتی جهت پیشگیری از شكل‌گیری بازار سیاه بلیت فروشی بود. اول اینكه قیمت بلیت‌ها از 50 هزار تا 160 هزار تومان تعیین شده بود كه همین قیمت خود موجب بهره بسیاری از اقشار از اینچنین رویدادهای فرهنگی می‌شود. دوم اقدام به تمدید كنسرت برای دو روز دیگر بود كه این اقدام نیز باعث شد روزهای اجرای قبل از این دو روز بازار سیاه شكل نگیرد و مخاطبان از بابت تهیه بلیت خیالشان راحت‌تر شود. مورد سوم اینكه اعلام شده كه این كنسرت قرار است در یكی دو نوبت در فصل تابستان در تهران و در چندین شهر كشور برگزار شود و همین امر باعث جلوگیری از بروز بازار سیاه می‌شود و بابت این اقدامات فرهنگی باید از كیهان كلهر و عوامل برگزاری این كنسرت قدردانی كرد.

در مورد كیفیت اجرای دیشب نیز باید گفت كه كیهان كلهر كه خود از حیث نوازندگی یكی از توانمندترین نوازندگان كشور است و كوارتت «مینیاتور» نیز در این همراهی با تسلط كامل اجرای خود را روی صحنه بردند. اجرای ژوست نوازنده‌ها و حركات یكسان آرشه‌ها و اجرای درست و دقیق سایه‌ها و پاساژها توسط ویلن‌ها و ویلنسل و در هماهنگی با كمانچه از نقاط بارز این اجرا بود.

سبك و سیاق غالب اجراهای دیشب در ژانر كلاسیك غربی با بُن‌مایه موسیقی ایرانی بود كه از موسیقی اصیل ایرانی، موسیقی خراسانی، موسیقی كردی و نیز موسیقی بخش‌هایی از خاورمیانه در آن بهره برده شده بود كه بیشتر در خطوطی از لایت‌موتیف نمود پیدا می‌كرد.

از نكات جالب اینچنین اجراهایی می‌توان به این مساله اذعان داشت كه ثقالت موسیقی ایرانی بدان اندازه است كه اگر از 100 درصد یك قطعه، 90درصد از موسیقی كلاسیك غربی بهره گرفته شود و تنها 10 درصد از موسیقی ایرانی استفاده شود، همان 10 درصد نمودی برابر با آن 90 درصد موسیقی غربی خواهد داشت كه این نشان از پتانسیل موسیقی ایرانی دارد، به ویژه بهره از موتیف‌هایی كه بعضا از موسیقی لری یا كردی در ساختار اكمپانیمان موسیقی كلاسیك غربی و با آنسامبلی كه غالب اركستر را سازهای غربی تشكیل می‌دهند، باز همچون چاشنی‌ای بسیار غلیظ در غذایی‌ست كه طعم ایرانی آن بسیار غالب است.

انتهای پیام/