استاد "ابوالحسن اقبال آذر" ملقب به "اقبال السلطان" از جمله شخصیت‌های برجسته موسیقی آوازی ایران زمین است كه در اعتلای موسیقی تلاش بسیاری كرد و در سوم اسفند ‪ 1349‬در ‪ 97‬سالگی درگذشت.

اقبال آذر سرآمد سبك تبریز در سال ‪ 1252‬شمسی در روستای الوند قزوین از پدر و مادری به نام "ملا موسی"و"عزت خانم"متولد شد.

ملاموسی از مجتهدان پارسا ودارای رساله بود كه در الوند و روستاهای مجاور حتی درقزوین تعداد كثیری مقلد داشت ودرمدرسه "حاجی ملامحمدصالح برغانی" به تدریس اشتغال داشت.

ابوالحسن از كودكی پدرخود را از دست داد و برای امرار معاش ناچار شد در مسجد الوند به نوحه خوانی بپردازد.
طبیعت زیبا ودلپذیرروستای الوند وزمزمه پرندگان تاثیر به سزایی در او گذاشت به طوری كه همه روزه به تمرین آواز می‌پرداخت.

وی در یادداشت‌هایش می‌نویسد: از كودكی به خواندن علاقه‌مندبودم واز پرندگان تقلید می‌كردم، در زیر درختان آواز سر می‌دادم و پرندگان از شنیدن صدایم به وجد در می‌آمدند.

وی می‌افزاید: در‪ 15‬سالگی صدایم تغییر یافت و به دلیل افت كیفیت تقریبا دوسال غیرقابل استفاده‌ماند،من كه عاشق خواندن بودم دراین مدت ضمن توسل به خداوند، با ممارست فراوان واستفاده از گیاه‌های دارویی به تدریج صدایم قابل استفاده شد.

میرزا حسن ثقفی به منظور شناخت ابوالحسن با دستگاه‌های موسیقی ایرانی وی را نزد استاد"حاج ملا جناب" برد،استادنیز باپی بردن به قابلیت ابوالحسن به تعلیم صدای او پرداخت.

وی كه محیط قزوین را برای جولان دادن خود تنگ می‌دید به‌فكر محیط مناسب تری برای عرضه هنر بی‌نظیرش افتادو در اردیبهشت سال ‪، 1277‬چند روز قبل از فرا رسیدن ماه محرم همراه با دسته شبیه خوانان میرزا حسین ثقفی به تبریز رفت.

این هیات همه ساله دراین ایام از سوی دربار ولایت‌عهدی‌تبریز دعوت می‌شدند كه در تكایای دولتی وملی آذربایجان به شبیه خوانی بپردازند.
این گروه بعد از رسیدن به تبریز،وارد عمارت عالی قاپوی این شهر شدند،سپس مراسم تعزیه خوانی با تشریفات فراوانی به رهبری میرزا حسن ثقفی وفرزندش به مدت ‪ 10‬روز درتكیه دولتی آذربایجان با حضور محمد علی میرزا ولیعهد، برپا گردید.

ابوالحسن دراین مراسم چنان خوش درخشید كه تحسین همگان بویژه ولیعهد را برانگیخت و قرار شد به عنوان پیشخدمت مخصوص، در دربار ولایت عهدی بماند.

دراین ایام براثر بی‌عدالتی‌های اجتماعی،و خشونت طاقت فرسای حكومت قاجاری، پیمانه صبرمردم لبریز و جنبش مشروطه خواهی در ایران برپا شد و سرانجام براثر پافشاری آزادی خواهان،مظفرالدین شاه قاجار به ناچار تقاضای مشروع مشروطه طلبان را پذیرفت ودر ‪ 13‬مرداد ‪ 1285‬فرمان مشروطیت صادر شد.

هنگامی كه مظفرالدین شاه به بستر بیماری افتاد و محمد علی میرزا را به تهران فراخواندن وی ابوالحسن را با خود به تهران آورد و در میان مردم پایتخت به عنوان پیشخدمت و آوازه‌خوان شناخته شد.

وی پس از چندی به تبریز مراجعت كرد وضمن پیوستن به آزادی خواهان، دركنار میرزا علی ثقته‌الاسلام و یارانش خدمات ارزنده‌ای برای مشروطیت انجام داد.

اقبال آذر در سال ‪ 1292‬به اتفاق درویش‌خان،باقرخان رامشگر،سیدحسین طاهر زاده،وعبدالله‌خان دوامی، برای پر كردن صفحه گرامافون راهی تفلیس شدند.

اقبال آذر پس از ورود به تفلیس به دیدن "سید شوینسكی" خواننده مشهور آن كشور رفت، سید نیز با تهیه لباس فراك برای اعضای گروه آنان را به صحنه راهنمایی كرد،در این كنسرت قطعاتی را در "بیات شیراز" و "راست" اجرا كرد و تمام بینندگان را به حیرت فرو برد.

"وانوسارا جاشویلی" بنیان‌گذار اپرای گرجستان نیز ضمن شركت در كنسرت اقبال آذر، او را یكی از خوانندگان متبحر شرق دانست.

كنسرت "علی‌اكبرشهنازی"،"حسین سنجری"،"حسین استوار"با صدای اقبال السلطان درسال ‪1310‬در تبریز از جمله برنامه‌هایی بود كه با استقبال مردم روبه‌رو و در افزایش محبوبیت وشهرت این خواننده اثرگذاشت.

اقبال آذر در ‪ 1321‬به ریاست كارگزینی شهرداری تبریز و پس از دو ماه‌به كفالت شهرداری این شهر منصوب شد.
در سال ‪ 1324‬اقبال‌آذر از ریاست شهرداری تبریز بركنار وبه ریاست شعبه موسیقی اداره هنرهای ظریفه برگزیده شد.
چهره استثنایی وتكرار نشدنی او موجب شد تا از سوی صاحب نظران بی‌غرض به عنوان سلطان موسیقی ایران لقب گیرد.

به عقیده صاحب نظران اقبال سرآمد خوانندگان قرن مااست وشناخت او وآثارش می‌تواند مارا با شكوه وعظمت موسیقی كهن ایران آشنا كند.
استاداقبال آذر علاوه بر صدای بی‌نظیر، روایتی سنجیده و صحیح از ردیف آوازی را برای ما به یادگار گذاشت كه تدوین ردیف او می‌تواند به عنوان یك مرجع ارزشمندبه رشد و كمال آواز ایرانی كمك كند و براعتبار آن بیافزاید.
امتیاز ردیف آوازی اقبال آذر برسایر ردیف‌ها،در دانش بالای او از موسیقی، احاطه كامل به ردیف آوازی در طول ‪ 80‬سال زندگی هنری، قدرت اجرای بالا و وجود ویژگی بارز آواز ایرانی است.
از آثار استاد اقبال آذر می‌توان به :"ابوعطا"،"حجاز"، "بیات ترك"،"بیات كرد"،"مثنوی ترك"،"شهناز شور"،"تصنیف افشاری"،"همایون"،"شوشتری"،"بیات اصفهان"،"دلكش ماهور"،"راك ماهور"،"عراق ماهور"،"تصنیف ماهور"،"نوا"، "چهارگاه"،"سه‌گاه" اشاره كرد

سردبیر: رادیو آوا