در ششمین روز جشنواره، ویژۀ ساز تنبك، نوازندگان می‌بایست 2 تا 3 دقیقه اجرای آزاد داشته باشند و در ادامه 2 تا 3 دقیقه براساس نظر هیئت داوران متشكل از نوید افقه، سیامك بنایی، كامبیز گنجه‌ای، و مهدی خاكساران اجرا كنند و در نهایت با همراهی با یك ساز ملودیك به اجرای خود پایان دهند.

تنبك‌نوازها باید به مكتب‌های مختلف توجه كنند

نوید افقه در رابطه با كیفیت و پیشرفت اجراهای این دور از جشنواره گفت: از نظر كمی نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. باید یك برآیند آماری گرفته شود تا بتوانیم آسیب‌شناسی كنیم بفهمیم چرا در مناطقی از كشور شركت‌كننده نداریم و در مقابل از مناطقی تعداد زیادی شركت‌كننده داریم. باید بدانیم افرادی كه شركت می‌كنند چه جنبۀ مثبتی از جشنواره را دیده‌اند. هنرجویان از نظر كیفی متفاوت بودند. اگر هنرجویانی كه ضعف‌هایی در كار آنها دیده می‌شود به عنوان نمایندۀ منطقه خود باشند، باید بررسی شود چرا آموزش در آن منطقه ضعیف بوده است. نمی‌شود حكم كلی داد. هر استادی می‌تواند هنرجویش را برای شركت در این جشنواره ترغیب كند. فكر می‌كنم بزرگترین حُسن جشنواره این است كه بتوان با استفاده از آمار به‌دست‌آمده آسیب‌شناسی لازم در زمینۀ آموزش هر منطقه انجام شود. جشنواره یك ویترین است. ویترینی كه نمایانگر بار آموزشی و فرهنگی است. نشان می‌دهد ما در چه جایگاهی ایستاده‌ایم و در چه مسیری حركت می‌كنیم. جشنواره یك خروجی است، نمی‌توان گفت خیلی فعال، اما روشن‌كننده است.

او دربارۀ تكنیك و بیان موسیقایی آثار اجرایی توضیح داد: همیشه نتیجه‌های بهتر در گروه سنی پانزده سال تا نوزده سال گرفته می‌شد. گروه الف گروهی است كه به‌ظاهر گروه فعال و آینده‌داری است. گروه ج كسانی هستند كه امروز جزو موزیسین‌های حرفه‌ای هستند و شركت نمی‌كنند. كسانی كه در گروه ج به عنوان شركت‌كننده حاضر می‌شوند، افرادی هستند كه می‌خواهند در زمینۀ موسیقی كار كنند، اما شغل‌شان چیز دیگری است. میزان فراغت گروه ج كمتر است و یك افت آماری و كیفی در آن دیده می‌شود. این اتفاق در گروه سنی ب كمتر و كیفیت بهتر است.

این داور دربارۀ علت كاهش هر ساله تعداد اعضای گروه ج نسبت به سال گذشته توضیح داد: در تحلیل این موضوع ما باید از حوزۀ موسیقی خارج شویم. معمولاً افرادی كه در گروه سنی ج قرار می‌گیرند، ممكن است انگیزه‌های كافی برای كار جدی موسیقی نداشته باشند. برای آنها شادابی و انگیزه‌ای برای این كار وجود ندارد. علاوه بر این مسائل مشكلاتی هم بر سر راه موسیقی وجود دارد كه آسان نیست. اینها آسیب‌هایی است كه افرادی كه خودشان بار مسئولیتی زیادی در زندگی دارند، ترجیح می‌دهند با آن مواجه نشوند. افراد باید موسیقی را از سنین پایین‌تر شروع كنند و در حال حاضر در این سن تنها می‌توانند به عنوان یك فراغت به موسیقی نگاه كنند. از كاری كه به عنوان فراغت انجام می‌شود با توجه به سطح آموزشی كه در كشور وجود دارد، نباید انتظار زیادی داشت. نكتۀ عجیب این است كه پایتخت در این جشنواره منفعل است. متقاضیان از شهرستان‌های دیگر بسیار بیشتر از تهران هستند. این مسئله باید مورد بررسی قرار بگیرد.

وی در رابطه با تأثیر مكتب‌های مختلف تنبك‌نوازی در داوری گفت: از دوره‌ای كه تنبك دوباره به آزمون جشنواره اضافه شده نقش داشته‌ام. با هم‌فكری دوستان درس‌هایی از كتاب‌های معتبر مختلف در نظر گرفته شد. كتاب‌هایی كه باید یك هنرجوی تنبك به آن توجه كند. در سال بعد تصمیم گرفتیم فراتر برویم. شركت‌كنندگان را در نواختن آزاد گذاشتیم. در برخی رشته‌ها می‌شود فارغ از تاریخ آن پیش رفت. موسیقی رشته‌ای است كه نمی‌شود آن را بدون دانستن تاریخ مربوط به آن آموخت. ما در نتیجه‌ای كه گرفتیم دیدیم شركت‌كنندگان آنچه را كه مربوط به تنبك معاصر است می‌دانند، اما شناختی نسبت به تنبك گذشته ندارند. از همین رو است كه در میان این شركت‌كنندگان كمتر كسی را می‌بینیم كه بخواهد به مكتب‌ها توجه داشته باشد. ما باید ساز و كاری برای آموزش بهتر در نظر بگیریم. سیاست‌گذاری برای آزمون باید به گونه‌ای باشد كه بخواهیم لحن‌هایی را نیز به آزمون بیفزاییم.

سطح جشنوارۀ ملی موسیقی جوان بی‌نظیر است

سیامك بنایی، نوازندۀ پیشكسوت تنبك و عضو هیئت داوران یازدهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان در حاشیۀ اجراهای ششمین روز جشنواره كه به ساز تنبك اختصاص داشت، در خصوص ارزیابی خود از كیفیت اجراهای شركت‌كنندگان بخش تنبك گفت: ساز، ضرب و آواز، اركان موسیقی ایرانی هستند و تنبك (ضرب) به عنوان ركن دوم موسیقی ایرانی، اهمیت ویژه‌ای دارد. در تنبك‌نوازی، موضوع تكنیك بسیار مهم است و تكنیك هم قابل پیشرفت و قابل دستیابی است. شركت‌كنندگان بخش تنبك همچنان در تكنیك تنبك‌نوازی مشكل دارند اما به نسبت گذشته بهتر شده‌اند كه آن هم از صدقه سر خود همین جشنواره است.

بنایی به مشكلات نوازندگان تنبك اشاره كرد و توضیح داد: نواختن ساز و خواندن آواز ایرانی كار دشواری است و همین دشواری آن است كه باعث تفاوت موسیقی ایرانی با موسیقی كشورهای دیگر دنیا می‌شود. همۀ استادان هم به سخت‌بودن سازهای ایرانی اذعان دارند اما سخت بودن دلیل بر این نمی‌شود كه نوازنده تمرین نكند و آن را یاد نگیرد. مشكل این است كه جوانان ما به خیلی از منابع دسترسی ندارند و خیلی از الگوها را ندیده‌اند. خیلی‌ها‌شان هم سعی می‌كنند به جای این‌كه زیبایی ساز را به گوش مخاطب برسانند، با آن حیرت‌فكنی كنند.

وی افزود: جوانان نوازنده با ساز استاد شهناز آشنا نیستند و با پیانوی استاد محجوبی نمی‌توانند همراهی كنند، چون برای‌شان سخت است. سخت است چون تنبلی كرده‌اند و پیگیر نشده‌اند و نمونه‌های اصیل موسیقی ایرانی را گوش نداده‌اند و اغلب در همراهی با ساز مشكل دارند. معلم‌های‌شان هم تا حدی مقصر هستند چون خیلی از تكنیك‌ها را به این جوانان یاد نداده‌اند. تلویزیون و رادیو هم كه موسیقی خاصی پخش نمی‌كند و سازها را نمایش نمی‌دهد كه این جوان‌ها چیزی یاد بگیرند. من از برنامۀ «گل‌ها» شعر یاد می‌گرفتم و آن شعرها همیشه در ذهنم ماندند، اما الآن چنین برنامه‌هایی در صدا و سیما روی آنتن نمی‌رود كه یك چیزی به جوان‌ها یاد بدهد.

داور بخش تنبك یازدهمین دورۀ جشنوارۀ ملی موسیقی جوان گفت: با تمام نقدهایی كه به اجرای جوانان شركت‌كننده وجود دارد، اما باید آن‌ها را تشویق كرد. خوشبختانه امسال تعداد شركت‌كنندگان بخش تنبك جشنواره بیشتر شده و 30-40 شركت‌كننده اضافه‌تر از سال گذشته در بخش تنبك شركت كردند؛ به‌طوری كه حتی گروه سنی «الف» هم به دو بخش تقسیم شد و بچه‌های كم سن و سال‌تر در یك گروه جداگانه با هم رقابت كردند. همین كه فرصت اجرا به این بچه‌ها داده شده اتفاق خوبی است و باید به گروه برگزاركننده خسته نباشید گفت.

سیامك بنایی در خصوص كیفیت برگزاری جشنوارۀ ملی موسیقی جوان خاطرنشان كرد: برگزاری جشنوارۀ ملی موسیقی جوان عالی و نحوۀ مدیریت و اطلاع‌رسانی آن بی‌نظیر است. نظم دورۀ فعلی جشنواره به نسبت سال گذشته بهتر شده و همه‌چیز دقیق و طبق ساعت پیش می‌رود. رفتار دبیر و سایر مسئولین جشنواره با هیئت داوران و شركت‌كنندگان جشنواره خیلی خوب است و این اتفاق را باید به فال نیك گرفت.

نوازندۀ پیشكسوت تنبك دربارۀ تأثیر حضور اساتید داوری از مكتب‌های مختلف موسیقی در بخش داوری این جشنواره گفت: داورها دموكراسی را رعایت می‌كنند چون این جشنواره برای تشویق نسل آیندۀ موسیقی برگزار می‌شود. من حاضرم یك دوره‌ای توسط وزارت فرهنگ و ارشاد گذاشته شود تا یك سری از مفاهیم را به دوستان بگویم. در انتخاب آهنگ‌های مرحلۀ نهایی برای بخش تنبك هیچ یك از داوران به من اعتراض نكرد چون هم به قدرت شنیداری من اعتماد دارند و هم منابعش را دارم.

بنایی در پایان ضمن تأكید دوباره به نظم و سطح بالای یازدهمین دورۀ جشنوارۀ موسیقی جوان، اظهار داشت: من ذاتاً آدم سخت‌گیری هستم اما در مورد این جشنواره موردی ندیدم كه بخواهم به آن اشاره كنم. متأسفانه خیلی از ایرانی‌ها فقط ایراد می‌گیرند و فقط می‌خواهند ضعف‌ها را بگویند.

وی در این خصوص افزود: حكایت این قصه است كه یك سگ دریده و داغون در لندن مرده بود و در خیابان‌های این شهر افتاده بود، همۀ مردم آن را می‌دیدند و واكنش بدی نشان می‌دادند، اما جك لندن آن سگ را دید و گفت چه دندان‌های سفیدی دارد! بعضی‌وقت‌ها باید خوبی‌ها را هم دید. جشنوارۀ ملی موسیقی جوان نشان داده كه ایرانی‌ها می‌توانند مدیریت منسجم و خوبی داشته باشند.

یازدهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان به دبیری هومان اسعدی، با مشاركت گستردۀ استادان برجستۀ موسیقی كشور، و با حضور 500 نوازنده و خوانندۀ جوان توسط انجمن موسیقی ایران، با حمایت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفتر موسیقی و همكاری بنیاد رودكی، از 8 تا 26 شهریور ماه سال جاری در تالار رودكی، و مراسم اختتامیه نیز در 27 شهریور ماه در تالار وحدت، برگزار خواهد شد.

انتهای پیام/