كاری كه جشنواره می‌تواند برای هنرجویان انجام دهد این است كه نفرات برگزیده را حتما تحت آموزش و تعلیم اساتید مرتبط هر رشته قرار دهد و برای مدتی مشخص هزینه آموزش هنرجو را بپردازد و اگر اینچنین كارهایی انجام شود آنگاه می‌توان گفت این جشنواره بزرگ و خوش‌آتیه به بهترین نحو هنرجویان را هدایت و حفظ كرده و در ارتقاء سطح هنری آنان دخیل است.

هنرجویان موسیقى نواحى راویان درست موسیقى كهن باشند
گروه موسیقی - علیرضا سپهوند: حسینعلی سعادتی راد عضو هیئت داوران بخش موسیقی نواحی در بخش سازهای نی، نقاره، كرنا و كمانچه، از پنج سالگی نوازندگی ساز سرنا و كرنا را آغاز كرده است. حالا با كوله‌باری از تجربه و آرشیوی از كهن‌ترین نغمات و موتیف‌های محلی موسیقی نواحی قلم به دست گرفته تا رقابت هنرجویان شركت‌كننده در سیزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان در بخش موسیقی نواحی را قضاوت كند. با این پیش‌كسوت موسیقی و نوازنده باسابقه ساز بادی «كرنا» گفتگویی انجام گرفته كه در ادامه می‌خوانید:





حسینعلی سعادتی‌راد داور بخش نی و كمانچه سبك بختیاری و قشقایی سیزدهمین جشنواره ملی موسیقی جوانان است.

از اجرای هنرمندان بخش نی و كمانچه بختیاری و قشقایی بگویید و اینكه تا چه حد از سطح نوازندگی این هنرمندان رضایت داشتید؟

سطح نوازندگی‌ها خیلی خوب بود. اینها برخی از بچه‌های عشایر بودند كه موسیقی را كاملاً اصیل و محلی می‌نواختند. یعنی كسانی بودند كه از كودكی كه ساز را دست گرفته‌اند هیچ‌گونه آموزش كلاسیك و كلاس رفتنی نداشته‌اند و بنابر فرهنگ حاكم بر خانواده و ایل و جایگاه و میراث خانوادگی و طایفه‌ای‌شان ساز دست گرفته‌اند و از همان ابتدا آموزش و اجرا را توامان با هم داشته‌اند و اینها از جنبه نوازندگی بیشترین زمان عملی را در این روش گذرانده‌اند و همین باعث این شده كه میبینیم نوجوانی سیزده ساله سازی بسیار پخته می‌زند چراكه مثلا از 4 سالگی كه ساز دست گرفته در مراسم و مناسبت‌های مختلف شروع به نوازندگی كرده و به تدریج نیز سطح كیفی كار خود را ارتقاء بخشیده است.





آیا شما برای هنرجویان رپرتوار یا مقام خاصی را مشخص كرده بودید كه برای شما اجرا كنند؟

خیر. آنها خود بنا به سلیقه و آمادگی خود قطعاتی را برای ما به اجرا در می‌آورند. من خیلی از سطح كیفی نوازندگان امسال راضی بودم. تقریباً همه شركت‌كنندگان امروز ارائه‌شان قابل قبول بود. تنها موردی كه من به مسئولین جشنواره تأكید كردم این بود كه این هنرمندان باید حتماً و حتماً تحت تعلیم مستمر استادان برجسته حوزه‌های خود قرار بگیرند.

انتخاب قطعه‌ای خاص برای شركت‌كنندگان اصلا شیوه درستی نیست و جواب نمی‌دهد و نمی‌توان از آن به عنوان ملاكی درست برای ارزیابی هنرمند استفاده كرد چراكه برای نمونه یك هنرمند متوسط می‌رود و همان تك قطعه یا تك مقام را چندین ماه تمرین می‌كند و به صورت تك‌بُعدی همان را به بهترین وجه ممكن به اجرا می‌گذارد و همین می‌تواند داوران را به اشتباه بیاندازد در صورتیكه در جشنواره‌هایی پیش آمده كه دستور بدین شكل بوده و ما برای اینكه بفهمیم سطح واقعی آن نوازنده كجاست از او درخواست اجرای مقام یا قطعه‌ای دیگر را كرده‌ایم بعد دیده‌ایم كه آن قطعه را یا اصلا نتوانسته اجرا كند یا به ضعیف‌ترین شكل ممكن به اجرا گذاشته است. از این رو تعیین رپرتوار اصلا كارآمد نیست.





مگر اكثر اینها استاد ندارند كه به این جشنواره آمده‌اند؟

نه، ندارند. اینها اكثراً به صورت شفاهی و سینه به سینه موسیقی را یاد گرفته‌اند كه بیشتر به صورت گوشی به فراگیری موسیقی پرداخته‌اند و خیلی جدی با مقوله استاد و نشستن در كلاس آموزش سروكار نداشته‌اند و حالا كه می‌بینیم با این شرایط اینگونه می‌نوازند حیف است و باید تحت تعلیم جدی‌تر قرار بگیرند. واقعا دیدن اینچنین نوازنده‌های قابلی با اینهمه استعداد مارا به آینده امیدوار می‌كند و باید بر این نكته تاكید كنیم كه این نیرو و استعداد به بیراهه نرود و حتما تحت آموزش صحیح و جای صحیح آموزش قرار بگیرد.

حداقل كاری كه جشنواره می‌تواند برای این‌ها انجام دهد این است كه نفرات برگزیده را حتما تحت آموزش و تعلیم اساتید مرتبط و استاندارد هر رشته قرار دهد و حداقل برای مدتی مشخص هزینه آموزش هنرجو را زیر نظر استادی كه باید پیش آن آموزش ببیند، بپردازد و اگر اینچنین كارهایی انجام شود آنگاه می‌توان گفت این جشنواره بزرگ و خوش‌آتیه به بهترین نحو هنرجویان را هدایت و حفظ كرده و در ارتقاء سطح هنری آنان دخیل است.





الان شما در همین رشته‌های كمانچه و نی بختیاری و قشقایی چه اساتیدی را پیشنهاد می‌كنید؟

برای مثال استاد كریمی از كچساران یا استاد فرج علیپور كمانچه‌نواز برجسته لرستان كه اینها از بهترین اساتید موسیقی نواحی هستند. اگر بخواهیم نام ببریم تعداد اساتید معتبر بسیار است. منظور من این است كه حتما حتما هنرجویان نزد استادان محلی موسیقی محلی را بیاموزند تا بتوانند راوی درست و دقیق این موسیقی كهن باشند. شما نمی‌شود برای یادگیری مقام‌های سرنا بروید پیش یك نوازنده ترومپت آموزش ببینید. منظور اصلی برگزاری این جشنواره بویژه در بخش نواحی اول حفظ این میراث و دوم اشاعه آن بین جوانان و سوم انتقال صحیح و امانت‌دارانه آن به نسل بعد است.



اگر بخواهید با ذكر جزئیات بیشتر از هنرجویان امروز ارزیابی به عمل آورید در مورد اجراها نظرتان چیست؟

اكثراً همانطور كه عرض كردم خیلی خوب بودند و رضایت بخش بود. اما برخی هم ایراداتی چه در نوازندگی از جمله انگشت‌گذاری صحیح در ساز و كمانچه یا نفس‌گیری و خلق صدای قیس در نی داشتند كه با مراجعه به اساتید معتبر به راحتی می‌توانند مشكلات‌شان را حل كنند و به نوازندگان خوبی تبدیل شوند. خود من در زمان بچگی نزد استاد گنجی سلمانی نواختن كرنا را آموختم و اگر آن آموزه‌ها نبود به جایگاه امروز نمی‌رسیدم. من تمام داشته‌های موسیقی‌ام را در همان منطقه خودمان استان فارس آموختم در شهرستان خونج.



نظرتان در مورد جشنواره ملی موسیقی جوان و برگزار كنندگان آن چیست؟

مطمئناً برگزاری چنین جشنواره‌هایی می‌تواند كمك كند تا در آینده، موسیقی كشور رشد خیلی خوبی داشته باشد و جوانان كشور نیز با موسیقی اقوام خودشان بیشتر آشنا شوند. همین جشنواره‌ها حافظ موسیقی نواحی این كشور كه بن‌مایه اصلی موسیقی ردیف‌دستگاهی است خواهد بود. به خصوص جشنواره موسیقی جوان كه در نوع خود بی‌نظیر است و از نظر مشاركت داوران قابل مقایسه با هیچ رویدادی از این نوع نیست. این رویداد بیش از 110 داور را دعوت كرده است و فكرش را بكنید هر داور فقط اگر یك پیشنهاد و راهنمایی از هنرجویان و نیز مسولین دست‌اندر كار جشنواره بكند چقدر موثر و مفید خواهد بود.