تیتراژ «برادرجان»؛ آهنگسازیِ قوی، خوانندگیِ متوسط
خبرگزاری فارس ـ گروه موسیقی ـ علیرضا سپهوند: فرید سعادتمند سال‌هاست كه در عرصه آهنگسازی و تنظیم فعال است، اما من در رونمایی البوم «حالا كه می‌روی» به خوانندگی محمد معتمدی با او بیشتر آشنا شدم و موفقیت این آلبوم، مرا بر آن داشت تا از این پس، بیش‌تر آثارش را دنبال كنم. یكی از ویژگی‌های خوب فرید سعادتمند در آهنگسازی، خلق ملودی‌ها و لایت موتیف‌هایی گیرا و احساسی است كه برخی آثارش آنچنان زیباست كه حتی با ساده‌ترین و معمولی‌ترین تنظیم و اركستراسیون هم می‌تواند مقبول اُفتد. اگر همه تلاش و علم‌اندوزی و تجربه او را در یك سو بنهیم، یكی از عواملی كه باعث این سوز و احساس در ملودی‌هایش شده بی‌شك به پدری ربط دارد كه فرید از كودكی با زیباترین الحان مداحی وی رشد و بالندگی یافته است و ردّ این تاثیرات در آثار او ملموس است.



«برادر جان» سریال این روزهای ماه مبارك رمضان است كه از مخاطبان گرفته تا هنرمندان، نظرها را به خود جلب كرده و تیتراژ این سریال محبوب تلویزیون مرا بر آن داشت تا یادداشتی بر این اثر كه با عنوان «تنها می‌مانم» با آهنگسازی و تنظیم «فرید سعادتمند» شعر «حسین غیاثی» و خوانندگی «سالار عقیلی» خلق شده، بنویسم.

این قطعه بلافاصله تنها پس از چند میزان گیتار به كلام می‌رسد و با مقدمه‌ای موجز، شنونده را مهمان صدای خواننده می‌كند. از ریتم شش هشتم سنگین یا به اصطلاح موسیقی پاپ «اسلو راك» برای جریان روان كلام بهره برده شده و شنونده با اثری ملو مواجه است.



این قطعه تا آنجا كه مصراع «تویی تویی دنیای من...» با یك میزان سایه كمانچه به میان می‌آید، چیز خاصی ندارد كه مخاطب را درگیر كند، اما اینجا ملودی بسیار زیبا و گیراست و بسیار جای كار و حالت‌ها و ناز و بروز احساس از جانب خواننده دارد كه متاسفانه، سالار عقیلی آنچنان كه باید، از پس آن برنیامده است. با این وجود كه شاید قیاس، پسندیده به نظر نرسد، ولی اگر همین بخش را محمد معتمدی می‌خواند، قطعه زیباتری از كار در می‌آمد؛ چرا كه معتمدی می‌داند كه با این موتیف‌ها چه كند و چطور حداكثر بهره را از لایت موتیف آهنگساز ببرد.

هنر نوازندگی و خوانندگی موضوعی فراتر از اجرای صحیح نت‌ها است؛ وگرنه می‌توانستیم به جای واژه هنر از كلمه فن یا تكنیك استفاده كنیم. موسیقی آنگاه هنر محسوب می‌شود كه نوازنده یا خواننده بتواند روحی در كالبد بی‌جان نت‌ها دمیده و ایده‌های مكتوب آهنگساز را دوباره به جملاتِ موسیقایی زیبای شنیداری تبدیل كند. خواننده علاوه بر تسلط كامل بر تكنیك باید شناختی كامل از موزیكالیته، سبك‌شناسی، فرم و آنالیز و تاریخ موسیقی داشته باشد تا بتواند با اِشراف كامل به اجرایی تاثیر‌گذار برسد.



سالار عقیلی خود را به عنوان خواننده آثار وطنی و ملی ـ میهنی تثبیت كرده و آثاری ماندگار خلق كرده است، اما متاسفانه این خواننده به دلیل محبوبیت به آنچنان تراكم كاری رسیده كه كمتر می‌تواند توانایی‌های بالقوه خود را ارتقاء بخشد و اگر برای خود و توانمندسازی هرچه بیشتر خود وقت می‌گذاشت به جایگاهی بس رفیع‌تر از آنچه كه امروز هست، نائل می‌شد؛ چرا كه جنس صدا و رنگ صدای او علاوه بر آثار وطنی برای آثار تغزلی و عاشقانه و به خصوص در زمینه آواز ایرانی مناسب است و می‌توانست حوزه گسترده‌تری را دربر بگیرد. اما متاسفانه با پركردن اوقات خود با كنسرت‌های تكراری و عدم حساسیت برای خواندن هر آلبومی، مخاطبان را از توانایی بالقوه‌ای كه هنوز به فعل نرسیده، محروم ساخته است.

با این وجود، سالار عقیلی تلاش خود را كرده و این بخش را با احساس خوانده كه نشات گرفته از تجربه‌‌ای است كه طی سالیان در كنسرت‌ها و در استودیوهای ضبط بدان نائل شده است. اكمپانیمان و به ویژه حركت سایه‌وار كمانچه «علیرضا دریایی» كمك شایانی به حس این بخش كرده است و آنجا كه ترجیع‌بند «باورم كن» به میان می‌آید تار به زیبایی توسط فرید سعادتمند در مقام تنظیم‌كننده به‌كار گرفته شده و اكتاو‌خوانی خواننده هم بجا و زیباست.



سالار عقیلی در كنار فرید سعادتمند

حجم مطلوب این قطعه از دو منظر قابل ذكر است. نخست اجرای قدرتمند زهی‌ها كه علی جعفری‌پویان و علیرضا دریایی استرینگ را به خوبی هرچه‌تمام و مخملین اجرا كرده‌اند و پیانوی رضا تاجبخش به همراه بِیس و چینش پركاشن حجم قطعه را مضاعف كرده است. دوم كیفیت مطلوب ضبط، میكس و مستر این قطعه است كه یكی از باكیفیت‌ترین قطعاتی است كه از نظر كیفیت ركورد برای سریال ساخته شده است.

بهره‌گیری از سازهای ایرانی از ویژگی‌های مثبت این قطعه است و تقابل و تركیب سنتور ایرانی و آكاردئون اروپایی بر زیبایی اثر افزوده است. تنها مشكل همین بخش از آهنگ بهره از موتیف‌ها و فیگورهای تكراری است كه بسیار شنیده شده است.

اغلب، كاركرد قطعاتی كه برای تیتراژ فیلم ساخته می‌شوند از دو منظر بررسی می‌شوند؛ یكی از منظر گیرایی قطعه روی تیتراژ و كارایی آن در خدمت فیلم و دیگری موفقیت قطعه ورای تیتراژ فیلم و ماندگاری آن به صورت مستقل است. همچون برخی آثاری كه چه در ایران و چه در سطح جهانی نمونه‌های بارزی از آن‌ها در حافظه شنیداری علاقمندان به موسیقی وجود دارد. برای مثال موسیقی فیلم «پدرخوانده» اثر «نینو روتا» آهنگساز فقید ایتالیایی پس از انتشار فیلم، به آنچنان محبوبیت و ماندگاری رسید كه پس از چندین دهه راه خود را از فیلم جدا كرده و هنوز هم شنیده می‌شود و توسط بسیاری اركسترها با آنسامبل‌های گوناگون اجرا شده است.

این‌چنین اثری پس از موفقیت راه خود را از فیلمی كه در ابتدا برای آن خلق شده، جدا می‌كند و به بقا و ماندگاری خود ادامه می‌دهد. اما آهنگ «تنها می‌مانم» با اینكه این روزها با استقبال بیننده‌ها و بازخوردهای مثبت همراه است، به احتمال قریب به یقین به صورت جداگانه اثری مستقل و ماندگار نخواهد شد و البته چنین توقعی از تیتراژ شاید منطقی نباشد؛ چون هدف و كاركرد اولیه آن در خدمت فیلم بوده كه آن را به نحو احسن برآورده كرده است.

قطعه «تنها می‌مانم» در مجموع اثری متوسط است و بی‌شك بخش آهنگسازی «فرید سعادتمند» بخش قدرتمند آن محسوب می‌شود و از جنبه خوانندگی و كلام می‌توانست انتخابی مطلوب‌تر صورت گیرد و به اثری فاخر و ماندگار تبدیل شود تا مستقل از تیتراژ تا سال‌ها به حیات خود ادامه دهد.

البته آهنگساز در بخش موسیقی متن سریال، یكی از شاهكارهای متن را با زحمت فراوان خلق كرده و هر متخصصی با گوش دادن به متن سریال متوجه زحمت و خلق سیكوئِنس و میزان به میزان جمله‌های موسیقی سریال می‌شود. در صورتی كه به ویژه در كشور ما برای سریال در این حد، علم و زحمت و انرژی صرف نمی‌شود و بسیاری از آهنگسازان با كپی و لوپ كردن میزان‌ها كار خود را بسیار آسان كرده و بر اهمیت موسیقی متن وافق نیستند؛ مقوله‌ای كه فرید سعادتمند با اهتمام كامل به آن پرداخته است.

در زمینه آثار مستقل موسیقایی هم فرید سعادتمند نشان داده كه توانمند است و مطمئنا در آینده باز آثاری خوب و ماندگار از او خواهیم شنید.

قطعه «تنها می‌مانم» به عنوان تیتراژ سریال «برادر جان» با آهنگسازی و تنظیم «فرید سعادتمند» شعر «حسین غیاثی» و خوانندگی «سالار عقیلی» ساخته شده است. این سریال، شب‌های ماه مبارك رمضان از شبكه سوم سیما در حال پخش است.

انتهای پیام/