اركستر ملی ایران به رهبری فریدون شهبازیان و خوانندگی محمد اصفهانی چندی پیش در تالار وحدت بهروی صحنه رفت. این اجرا با عنوان مناسبتی در ایام نزدیك به اربعین حسینی از طرف بنیاد رودكی برنامه‌ریزی شده بود.

پس از مدت‌ها سكوت، اجرای اركسترملی با عنوان «حدیث سرفرازی» متاسفانه نتوانست انتظارات را برآورده سازد و حتی خوانندگی پراشكال محمد اصفهانی نیز از تمركز ناكافی و تمرین اندك او با اركستر نشأت می‌گرفت.

بیش از 5 دهه از سابقه درخشان آهنگسازی فریدون شهبازیان می‌گذرد و همه اهالی موسیقی بر این جنبه شهبازیان صحه می‌گذارند. او اگرچه آهنگساز خوبی است و آثار ماندگاری خلق كرده است اما قرار نیست هر آهنگساز خوبی رهبر اركستر شود. البته این انتقادات در اجراهای اركستر ملی در جشنواره موسیقی نیز وارد بود. ناهماهنگی نوازندگان با یكدیگر در آرشه‌ها، موزیكالیته و از همه مهمتر ناهماهنگی با رهبر اركستر به چشم می‌خورد.

متاسفانه در این اجرا تماشاگران و هنرمندان ناراضی سالن را ترك كردند و اركستر ملی ایران كماكان در سیر نزولی خویش به‌سر می‌برد و خبری از حركت پیش‌رونده اركستر ملی نیست. شاید حالا زمان استفاده از چهره‌های جوان و متخصص در رهبری اركستر رسیده تا بتوانند خون تازه‌ای در شریان‌های اركسترهای دولتی تزریق كنند. این معضل كم و بیش در مورد اركستر سمفونیك تهران نیز صدق می‌كند اما بحث آن كاملا فرق می‌كند و به اعتقاد بسیاری از موزیسین‌ها بهترین گزینه برای اركستر سمفونیك «علی رهبری» است كه در جهان موسیقی كلاسیك كاملا شناخته شده است. كشورهای دیگر از این چهره شناخته‌شده حداكثر بهره را می‌برند كه از جمله آن‌ها می‌توان اركستر سمفونیك دولتی تركیه و اركستر فیلارمونیك اسلواكی را نام برد.

یادمان نمی‌رود مهرماه سال گذشته همین اركستر ملی به رهبری مهمان جوانی به نام «مهدی وجدانی» رپرتواری بسیار سنگین و سخت را كه «نینوا»ی علیزاده بود، با همین تركیب به روی صحنه برد. آن زمان، خبر رهبری این موزیسین جوان، واكنش‌های منفی بسیاری از رسانه‌ها را در پی داشت و اعتراضاتی مبنی بر اینكه چرا اركستر وزین ملی ایران كه رهبرانی چون فخرالدینی داشته حالا باید رهبری جوان و كم سن و سال حتی به عنوان مهمان باید آن را هدایت كند؟ اما دیری نپایید كه اجرای اركستر ملی با رهبری وی نظرات را تغییر داد.

همان زمان علی رهبری هم درباره اجرای اركستر ملی با هدایت وجدانی اظهار نظر كرد و آن را موفقیت‌آمیز دانست و شرایط اركستر را بهتر از فریدون شهبازیان عنوان كرد.

با مقایسه چندین باره ویدیوی این دو اجرا، تفاوت اركستر از حجم و صدادهی كلی اركستر گرفته تا نُوانس‌ها و وفورته‌پیانوها و هماهنگی و یكدستی آرشه‌ها تا حسی كه از چهره تك‌تك نوازنده‌ها قابل تشخیص است و انتقال آن به مخاطب تا اجرای نرم و روان پاساژها و سایه‌ها توسط ویلن یك و دو و آلتو‌ها گرفته تا استایل و شیوه كُنداكتوری و هدایت اركستر و حركات چوب و دست رهبر و فیزیك و لباس و نمود ظاهری، همه و همه گویای تفاوتی آشكار است؛ مهم‌ترین وجه تمایز این امر نیز به تمرینات مستمر و اصولی اركستر باز‌ می‌گردد.

به هر روی، اركستر ملی ایران در حال حاضر در شرایط آرمانی نیست و مشكلات فراوانی دارد كه لااقل بخش فنی آن از ناحیه رهبر اركستر است و باید چاره‌ای برای آن اندیشیده شود. آن هم مشكلی كه نه بغرنج است و نه پیچیده و به راحتی با تغییر جایگزینی رهبری اركستر ملی قابل رفع است.

انتهای پیام/