روایتی شنیدنی از موسیقی هندوستان
توازن ظریف سنت و نوآوری استاد ولایت‌خان، ساختار پرشكوه و ژرفای معنوی استاد امیرخان و خیره‌كنندگی استاد باده غلام علی‌خان به گونه‌ای شگفت‌انگیز در نوازندگی شهید پرویزخان متبلور بود.
خبرگزاری فارس، گروه هنر: در پهنه گسترده موسیقی و كهكشان هنر، ابرستاره‌هایی همچون خورشید‌های نوترونی می‌درخشند و آنجا دیگر جایی برای به‌ظاهر هنرمندان نمی‌ماند؛ جز اینكه در «افق رویداد» محوِ سیاه‌چاله غرور و تكبر شوند.

از اجرای شب دوم سی و سومین جشنواره موسیقی فجر در تالار وحدت كه به اجرای سیتار «شهید پرویزخان»از هند اختصاص داشت، شكوهی غیرقابل وصف دیده می‌شد و می‌توان دید كه موسیقی و نوازندگی تا كجا می‌تواند برود و چه ساحت‌هایی را در می‌نوردد. اجرایی كه شاید برای اولین بار تجربه‌ای ناب از اوج تكنیك در عین احساس و ارتباط معنوی با مخاطب بود. اجرایی كه شنونده را در آغوش می‌كشید و سر بر شانه احساس او می‌گذاشت.

شهید پرویزخان در ابتدای اجرای خود به زبان انگلیسی به معرفی كار و نیز ساز سیتار و طبلا پرداخت و شرح مختصری از موسیقی هند و دستگاه‌های آن را برای حاضران برشمرد. از اینكه سیتار در اصل به ایران برمی‌گردد و ساخته «امیر خسرو» است تا ویژگی‌های تكنیكی و فنی این ساز و ساز كوبه‌ای طبلا.

راگا از مقام‌های موسیقی هندی است كه در بخش‌های مختلف و متنوع شور، عشق، محبت، همدردی و لذت متبلور می‌شود و در اصل موسیقی سنتی هندی راگاها بخش‌های مختلفی دارند كه هركدام باید در فصل خاص و روزهای خاصی از سال به اجرا درآیند.

شهید پرویزخان با همراهی طبلای محمد اكرم‌خان به اجرای برنامه پرداخت. ابتدا سیتار با آواز آغاز شد كه آوازی بسیار گیرا و سرشار از احساس بود و نوازنده با مهارت هرچه تمام‌تر بسیاری از نت‌ها را با پیچ كردن یك نت به وسیله یك انگشت انجام می‌داد و در كمال شگفتی و در كشش‌هایی طولانی همچون گردِ نقطه‌دار پیوسته نت‌ها را با همان یك انگشت تا یك هشتم پرده شیفت می‌كرد و با فشار انگشت به نت شاهد می‌رفت.

در بخش دوم همراهی طبلا شور و هیجانی به برنامه داد و هنرنمایی نوازنده طبلا نیز نمایان شد. این دو نوازنده در تقابلی بسیار زیبا و تكنیكی به اجرای ریتم‌هایی بسیار در هم تنیده و تركیبی پرداختند و در سرعتی‌ترین دوضربی‌ها به اجرای تریوله و سنكوپ‌های ناگهانی اشاره كردند كه با هر میزان، شنونده را به وجد می‌آورد. اجرای پاساژهای سرعتی در امتداد میزان‌هایی كششی و با احساس بسیار بجا صورت می‌گرفت و مخاطب، اوج شكوه تكنیك و احساس را یكجا می‌دید.

طبلا در این اجرا دقیقاً نت به نت با سیتار گفتگو می‌كرد و به اصطلاح «ملودی‌نوازی» در حد اعلای خود به اجرا گذاشته شد. دو هنرمند با تبادل احساسات و عواطف نقش‌بسته بر صورتشان به اوج تعامل هنری رسیده بودند. این دونوازنده پس از حدود چند دقیقه انگار به یك مخلوق واحد بدل شدند كه جدایی و انفكاك آنها غیرممكن بود.

در مجموع، هیچ واژه‌ای نیست كه بتواند آن حسی را كه به مخاطب منتقل شده بود، بیان كند. توازن ظریف سنت و نوآوری استاد ولایت‌خان، ساختار پرشكوه و ژرفای معنوی استاد امیرخان و خیره‌كنندگی استاد باده غلام علی‌خان به گونه‌ای شگفت‌انگیز در نوازندگی شهید پرویزخان متبلور بود.

یادداشت از علیرضا سپهوند

انتهای پیام/