وقتی در آسانسور ساختمان هفت‌طبقه تالار رودكی سوار شدم، صحبت‌های چند مادر را كه دخترانشان را به كنسرت آورده بودند، شنیدم كه خطاب به آنها می‌گفتند: «استادتان گفته اگر از این اجرا اندازه یك كلاس درس دانشگاه یاد نگیرید، دیگر هیچی. مگر چند بار قرار است چنین نوازنده‌ای به ایران بیاید؟» خلاصه با گفتگوهایی كه از زبان همراهان آسانسوری‌ام شنیدم، متوجه شدم قرار است احتمالاً یك اجرای حسابی ببینم.

در آخرین شب از چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر، تالار رودكی میزبان بانوی نوازنده‌ای بود كه در سراسر دنیا طرفداران خود را دارد و به‌واسطه كانال یوتیوب و اینستاگرامش برای ایرانی‌ها هم جزو چهره‌های موسیقی شناخته‌شده است. فرح فِرسی بانوی جوان تونسی است كه در آستانه سی‌سالگی قرار دارد و از دوران نوجوانی نواختن ساز را یاد گرفته و با استعداد ویژه‌ای كه دارد، خیلی زود توانست به یك نوازنده ماهر تبدیل شود و در كشورهای مختلف شناخته شود.

او زاده تونس است اما در حال حاضر در فرانسه زندگی می‌كند و به دعوت مسئولان چهلمین دوره جشنواره موسیقی فجر به ایران سفر كرده است. اینكه قبلاً هم به ایران سفر داشته یا نه را نمی‌دانم، اما در طول اجرا وقتی قطعاتش را اجرا می‌كرد، پیش از هر قطعه توضیحی درباره آنها می‌داد كه مشخص شد موسیقی ایرانی را خیلی خوب می‌شناسد.

فرح فِرسی پیش از اینكه اجرای خود را شروع كند، گفت: «می‌دانم كه اسم من در میان شما ایرانیان زیاد است، اما من تونسی هستم.» این توضیح فرسی، احتمالاً به‌خاطر این است كه در این چند وقت اخیر، همراه با ترند شدن قطعات او و همچنین اینكه یك بانوی محجبه است، خیلی‌ها فكر كردند فرح فرسی ایرانی است.


این نوازنده قانون، در طول اجرا هم بارها نسبت به مردم ایران و هم موسیقی ایران اظهار لطف و علاقه كرد و چند قطعه را هم با الهام از قطعات ایرانی نواخت. قطعاتی مثل «خزان» پرویز مشكاتیان، قطعه‌ای از ابوالحسن‌خان صبا، سلطان قلب‌ها كه به گفته خودش یكی از قطعات مورد علاقه‌اش است و آن را با یك قطعه محلی (تونسی) به نام «یاسیمین» تلفیق و با صدای سازش، كیف تماشاگران را در آخرین شب جشنواره، حسابی كوك كرد.

فرح فرسی (Farah Fersi) متولد 16 جولای 1997 در تونس است و از سن 12 سالگی شروع به نواختن ساز قانون، یكی از سازهای معروف مناطق شمال آفریقا كرد و از آن زمان به‌عنوان یك موزیسین معتبر با سبك نوازندگی منحصربه‌فردی شناخته شده است. با اینكه او در حال حاضر یك نوازنده حرفه‌ای است، اما همچنان در تونس و تركیه در حال یادگیری نوازندگی ساز قانون زیر نظر استاد معتبری به نام گوكسل بختاگیر است.

موسیقی این نوازنده جوان، نه‌تنها زیبا و الهام‌بخش است، بلكه از طریق آن نوعی انرژی مثبت و امید به مخاطب منتقل می‌شود. یكی از اهداف اصلی او علاقه به ترویج وحدت و تبادل فرهنگی است كه او را به هنرمندی استثنایی تبدیل می‌كند. این ویژگی را از اجرای او و سخنانش هم می‌توان متوجه شدبخشی از معروفیت فرح فرسی به دوران كرونا برمی‌گردد. در دوران قرنطینه به‌دلیل شیوع ویروس كووید 19، فرح با اشتراك‌گذاری ویدئوهای موسیقی حمایتی و اجرای كنسرت‌های اینترنتی، ارتباط خود را با مخاطبان حفظ می‌كرد. اقدامات او توجه بین‌المللی را به خود جلب كرد و پس از آن در بسیاری از برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی حاضر شد.

موسیقی این نوازنده جوان، نه‌تنها زیبا و الهام‌بخش است، بلكه از طریق آن نوعی انرژی مثبت و امید به مخاطب منتقل می‌شود. یكی از اهداف اصلی او علاقه به ترویج وحدت و تبادل فرهنگی است كه او را به هنرمندی استثنایی تبدیل می‌كند. این ویژگی را از اجرای او و سخنانش هم می‌توان متوجه شد.

در مورد ساز «قانون» اما نظرات مختلفی وجود دارد كه متعلق به كدام كشور و جغرافیاست، اما به‌دلیل اینكه هنوز هیچ سند محكمی برای ادعاهای موجود وجود ندارد، نمی‌توان آن را محدود به كشور خاصی كرد و گستره آن به كشورهای فراوانی بر می گردد. با این حال، مصر، تركیه، ارمنستان، روسیه و ایران از جمله كشورهایی هستند كه در آنها ساز قانون شناخته شده است و نوازندگان معروفی برای آن وجود دارد. مرحوم سیمین آقارضی، یكی از بانوان نوازنده ساز قانون در ایران است كه بسیاری این ساز را با قطعات معروف او كه از رادیو پخش می‌شود، می‌شناسند.

در اجرای قانون فرح فرسی كه در تالار رودكی برگزار شد، عماد الرحمونی سفیر تونس در ایران، رضا مهدوی دبیر جشنواره موسیقی فجر، محمدعلی مرآتی مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و محمدرضا امیرقاسمی نوازنده معروف پیانو حضور داشتند.

یكی از مهم‌ترین ویژگی‌های این دوره از جشنواره موسیقی فجر، حضور هنرمندان حرفه‌ای و شناخته‌شده بین‌المللی است كه با استقبال خوبی هم مواجه شد و براساس گفته‌های مسئولان، بلیت‌های این اجراها كامل فروخته شد و كل سالن پر می‌شد. این موضوع در مورد اجرای فرح فِرسی كه در آن حضور داشتم، صدق می‌كرد. پیش از این هم در شب‌های ابتدایی جشنواره، دانیل كاسارس نوازنده گیتار فلامنكو اسپانیا به اجرای قطعاتی در تالار وحدت پرداخت كه مورد علاقه دوستداران موسیقی قرار گرفت.

كاسارس در طول فعالیت حرفه‌ای خود در كشورهای مختلف از جمله ایالات متحده، ژاپن، آلمان، فرانسه، انگلستان، ایتالیا، چین و اسپانیا اجرا داشته است. همكاری او با خوانیتو والدراما خواننده اسپانیایی، منجر به تولید آلبوم Don Juan شد كه اجرای زنده آن در جشنواره فلامنكو La Unión ضبط شد. او تاكنون جوایزی از جمله جایزه ملی گیتار و جایزه مكاشفه موسیقی را دریافت كرده است.

اجرای گروه‌های دیگری از هند، هلند و ارمنستان از دیگر بخش‌های بین‌الملل جشنواره موسیقی چهلم بود.

فراموش نكنیم كه موسیقی، با اینكه صدا دارد، اما یكی از بی‌سروصدا ترین ابزارهای انتقال فرهنگ میان ملل مختلف است كه اگر آن را جدی بگیریم، به دستاوردهای بسیاری می‌رسیم.