عرصه تولید آثار موسیقایی مرتبط با مضامین و رویدادهای مذهبی و اعتقادی همواره جزو پرطرفدارترین و در عین حال پرچالش‌ترین عرصه‌های فرهنگی هنری كشورمان بوده است كه در سال‌های طولانی دوشادوش سایر فعالیت‌های فرهنگی هنری مرتبط با این موضوع مورد توجه مخاطبان و هنرمندان قرار گرفته است.

تولیدات این حوزه اگر چه همواره در معرض اتهام‌های فراوان از جمله «سفارشی بودن» قرار داشته‌اند اما به دلیل حس و حال موجود در آن‌ها كه برگرفته از باورها و اعتقادات نهفته در ضمیر بسیاری از مخاطبان بالقوه است، در اغلب موارد فعالیت در حوزه را با استقبال هنرمندان مواجه كرده است.

همزمان با ایام سوگواری سیدالشهدا (ع) بر آن شدیم تا بار دیگر نگاهی اجمالی به تولیدات موسیقایی مختلف مرتبط با قیام عاشورا در كشورمان در قالب‌های گوناگونی چون آلبوم، موسیقی متن فیلم و سریال، اجرای زنده و مواردی از این دست داشته باشیم.

در این چارچوب آنچه مورد توجه قرار گرفته و می‌گیرد، صرفاً مرور و یادآوری آثار برجسته حوزه موسیقی «عاشورایی» است كه در سال‌های دور و یا نزدیك تولید و در بازار موسیقی عرضه شده‌اند. آثاری كه طبیعتاً برخی از آن‌ها از درجه كیفی ممتاز برخوردار بوده‌اند و شاید برخی دیگر با انتقاداتی هم در موعد انتشار به لحاظ موسیقایی و محتوایی مواجه شدند اما همه در یك وجه اشتراك دارند و آن ماندگاری در حافظه جمعی دل‌بستگان اباعبدالله (ع) است.

در چهل و پنجمین قسمت از سلسله گزارش‌های «روایت مهر از نواهای عاشورایی»، به سراغ پروژه موسیقایی «ذبح نور» رفتیم كه سال 1385 توسط مركز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی در قالب سوگواره‌هایی درباره واقعه كربلا به كوشش سید عبدالرضا موسوی طبری پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

سیدعبدالرضا موسوی طبری از جمله پژوهشگران و شاعرانی است كه پس از اتمام تحصیلات خود اولین مقالات و اشعارش را سال 1369 منتشر كرد. نخستین اثر او نیز تصحیح منتخبی از دیوان واقف لاهوری بود كه انتشارات امیركبیر عهده‌دار چاپ آن شد. پس از آن فعالیت وی روی فرهنگ، زبان و ادب فارسی در شبه قاره هند تمركز یافت و حاصل آن چندین مقاله، كتاب، سخنرانی و گفت‌وگو در زمینه یاد شده بوده است. از دیگر علایق وی سرودن شعر كلاسیك، پژوهش در موسیقی قدیم ایران و تألیف و تحقیق در حوزه طنز مكتوب است. ضمن اینكه مدیریت بخش اسناد پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی و مسئول دفتر مطالعات ادب فارسی در هند هم از دیگر فعالیت‌های اجرایی وی محسوب می‌شود.

«غم كربلا»، «روز واقعه»، «كوفه»، «علمدار»، «برادر»، «برخویش بگردیم»، «فلك»، «زائر»، «باغ كربلا»، «وداع»، «عید و اربعین» قطعاتی هستند كه در این آلبوم 45 دقیقه‌ای پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند. این در حالی است كه احسان ذبیحی‌فر نوازنده كمانچه، فرهاد زالی نوازنده نی، ماهان نه‌رودی نوازنده سنتور، وحید خسروی نوازنده تار، سعید نایب محمدی نوازنده عود و دف و همایون نصیری نوازنده تمبك و جُمبه گروه نوازندگان پروژه را تشكیل می‌دادند.
در توضیحات تكمیلی این آلبوم آمده است: آن روز، روز نه، كه شب از «ذبح نور» بود. صدای دسته می‌آید. صدای سینه زنی، صدای زنجیر، صدای طبل و سنج و صدای نوحه. نه، اینجا یكی از خیابان‌های شهر نیست. این صدا از آلبوم «ذبح نور» می‌آید؛ آلبومی كه در سوگ عاشورا به سبك دسته‌های عزاداری است.

سید عبدالرضا موسوی طبری علاوه بر سرودن اغلب اشعار این آلبوم، آهنگسازی و خواندن قطعات را نیز بر عهده داشته است.

سه قطعه از آلبوم هم با شعر مشهور محتشم كاشانی «روزی كه شد به نیزه سر آن بزرگوار»، شعری از اسدالله غالب دهلوی شاعر هندی و یكی از نوحه‌های قدیمی مازندرانی ساخته شده‌اند. ضمن اینكه تنظیم قطعات آلبوم «ذبح نور» بر عهده همایون نصیری بوده و احسان ذبیحی فر، فرهاد زالی، ماهان نه‌رودی، وحید خسروی، سعید نایب محمدی و همایون نصیری با كمانچه، نی، سنتور، تار، عود، دف، تمبك و جمبه در این آلبوم به نوازندگی پرداخته‌اند.

آلبوم «ذبح نور» با استفاده پررنگ از سازهای كوبه ای، به مراسم عزاداری نواحی جنوبی ایران شبیه بوده و تاكید بر سازهای كوبه ای، برای حفظ فضای اصیل نوحه سینه زنی و به دلیل قدمت استفاده از این سازها در مراسم عزاداری محرم است.

مسیری كه در سال‌های اخیر د ربرگیرنده ملاحظاتی بوده است و در برخی از مقاطع توانسته جلوه‌ای موثر از آداب و سنت‌های موسیقایی شهرهای مختلف كشور را به پایتخت كشانده و فضای متفاوتی را پیش روی سوگواران حضرت سید الشهدا (ع) قرار دهد و در برخی از موارد نیز موجب شده كه به دلیل فقدان آشنایی لازم اجراگرانش از نحوه اجرای درست و اصولی این آواها و نواها ماجرا به سمت و سویی كشانده شود كه اصلاً زیبنده مجالس سوگواری شهادت امام حسین (ع) نیست و لازم است در این زمینه آنچه پیش روی مخاطب قرار می‌گیرد در حالت سنجیده‌تر و هدف مند تری اجرا شود.