آیین رونمایی كتاب «ردیف موسیقی ایران برای پیانو» اثر جواد معروفی با تصحیح و بازبینی پویان آزاده، پنجشنبه- 16 آذرماه- مصادف با سی امین سالگرد درگذشت استاد جواد معروفی آهنگساز، تنظیم كننده و ردیف دان موسیقی ایرانی، با حضور امیرعباس ستایشگر، میلاد كیایی، كیوان ساكت، بهروز وجدانی، علیرضا میرعلینقی، سید مجتبی حسینی معاون هنری سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضا خرم و جمعی دیگر از هنرمندان در تالار رودكی برگزار شد.

مدیرعامل انجمن موسیقی ایران در این آیین با اشاره به ضرورت و اهمیت انتشار كتاب مذكور اظهار داشت: در سیستم حوزه موسیقی، نكته‌ای وجود دارد كه در رابطه با نغمه‌های ایرانی بر ساز ویولن و پیانو است و در دهه‌های گذشته در این زمینه مقاومت خاصی وجود داشته است.
امیرعباس ستایشگر گفت: البته ویولن به واسطه استاد صبا و شاگردانش از این هجمه عبور كرد، اما همچنان بر روی موضوع پیانو حرف و حدیث‌های بسیاری است. براین اساس بسیار خوشحالم پویان آزاده توانست برای نخستین بار این ردیف را به چاپ برساند تا در حوزه مكتوبات این ردیف دست خالی نباشیم.

در ادامه، برنامه ویدئویی از زنده یاد استاد جواد معروفی پخش شد كه در آن به تكنیك‌های ساز پیانو اشاره داشت.

آرزویی كه به بار نشست

بهروز وجدانی نیز در این مراسم با تبریك به جامعه موسیقی برای انتشار كتاب «ردیف موسیقی ایران برای پیانو»، بیان‌داشت: این كتاب برای نخستین بار به همت پویان آزاده به چاپ رسیده و باید بگویم او توانست آرزوی استاد خود، جواد معروفی را به سرانجام برساند.

این پژوهشگر موسیقی اقوام ایران با اشاره به موضوع ثبت آثار موسیقی، افزود: یكی از كنوانسیون‌های مربوط به موسیقی، كنوانسیون آثاری از میراث فرهنگی ناملموس است كه سال 2003 در یونسكو به تصویب رسید و سال 2009، نخستین اثر ایرانی با عنوان «ردیف موسیقی ایرانی» به این كنوانسیون فرستاده شد و در یونسكو به تصویب رسید.

وی خاطرنشان‌كرد: تا به امروز 24 اثر در این فهرست جهانی به ثبت رسیده كه پنج اثر از این آثار مربوط به موسیقی است و این اتفاق بزرگ نشان از اهمیت و جایگاه موسیقی در بین سایر عناصر میراث فرهنگی است.
وی افزود: برخورد احترام آمیز این هنرمند بزرگ را هیچ گاه فراموش نمی‌كنم. استاد معروفی در تنظیم موسیقی كم نظیر بود. موضوع مهمی كه در ارزش یك كار هنری بسیار مهم است. آن دوران و در برنامه رادیو، دو نفر در این زمینه شاخص بودند، استادان روح الله خالقی و جواد معروفی. پدر آقای معروفی استاد موسی خان معروفی، جزو نخستین كسانی بود كه ردیف موسیقی ایرانی را به صورت مكتوب درآورد و نت نویسی كرد.

در ادامه این مراسم ویدئویی از یكی از استادان شناخته شده دانشگاه نیویورك پخش شد و اعلام كرد: قرار است این كتاب و این شیوه ردیف موسیقی ایرانی بر روی پیانو در این دانشگاه تدریس شود.

«ردیف موسیقی ایران برای پیانو» نقطه عطفی در تاریخ پیانو ایرانی

علیرضا میرعلینقی نویسنده و پژوهشگر موسیقی نیز در این مراسم ضمن بیان خاطره آشنایی خود با استاد جواد معروفی به كتاب «ردیف موسیقی ایران برای پیانو» اشاره كرد و گفت: حدود پنج، 6 سال قبل مقدمه‌ای برای این كتاب نوشتم و جالب است بدانید پویان آزاده وسواس بسیاری در تولید این كار داشت كه شگفت انگیز است و در كمتر كسانی این نگاه حساس را سراغ دارم.

میرعلینقی با اشاره به موضوع ردیف موسیقی افزود: طبق عادت بیشتر استادان قدیم، نوشته‌های اساتید با نواخته‌هایشان فاصله داشت. یعنی وقتی چیزی را می‌نوشتند الگویی در ذهن داشتند اما وقتی می‌خواستند بنوازند بیشتر به خیال آزاد و بداهه نوازی خود متعهد بودند تا متنی كه نوشتند.

وی بیان كرد: این در حالی است كه نت در موسیقی ما سابقه یكصد ساله دارد اما بسیاری از موسیقدانان ما نت را به رسمیت نمی‌شناختند و یا آنچنان با آن اخت نمی‌گرفتند تا فاصله بین آنچه كه نوشته می‌شود با نواختن آن كمتر شود و كار بسیار سخت و ارزشمند پویان آزاده، در راستای اقدامی است كه به آن ارتقا مكتب می‌گوییم.

این پژوهشگر موسیقی اظهارداشت: به عنوان دوستداران استاد و شخص پویان آزاده باید بگویم از اانتشار این كتاب بسیار خوشحالم. این كتاب را نقطه عطفی در تاریخ پیانو ایرانی می‌دانیم چرا كه اثری ماندگار است. امیدوارم در سال‌های بعد آثاری از این دست با دقت و حوصله بسیار به عرصه برسد و ما را از داشتن مكتب ویژه پیانو ایرانی خرسند كند.
پویان آزاده مصحح كتاب «ردیف موسیقی ایران برای پیانو» نیز در این مراسم ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این مراسم بیان كرد: خوشحالم بعد از سال‌ها این كارگان برای پیانو كلاسیك ایرانی شكل گرفت و این اصالت توانست امتداد پیدا كند. همانطور كه اساتید بزرگوار اشاره داشتند این كتاب می‌تواند نقطه عطفی برای پیانو ایرانی باشد.

وی درباره تكنیك‌های پیانو ایرانی كه در مقدمه كتاب به آن اشاره شده، افزود: نیاز بود این بازنگری‌ها صورت بگیرد. چرا كه نمونه‌های صوتی كه استاد معروفی منتشر كردند با نت‌هایشان انطباق نداشت و این اتفاق قرار است در قالب پروژه‌ای شكل بگیرد و حمایت شود، این سبك از نوازندگی مهجور است و نیاز به حمایت دارد و تلاش ما اشاعه فرهنگ موسیقی است.
آزاده با اشاره به بحث آموزش پیانو ایرانی در مراكز علمی اظهارداشت: تمام تلاشم حفظ اصالت ردیف‌های پیانو ایرانی و حفظ اصالت اجرای آثار استاد جواد معروفی بود و تغییرات شخصی در آن ایجاد نكردم.

كتاب «ردیف موسیقی ایران برای پیانو» به همت انجمن موسیقی ایران و نشر پیانو با تصحیح و بازنویسی پویان آزاده روانه بازار نشر شده است.

16 آذرماه مصادف است با سی امین سالگرد درگذشت استاد جواد معروفی آهنگساز، تنظیم كننده و ردیف دان موسیقی ایرانی است كه در تاریخ موسیقی معاصر جریان سازی موثری در عرصه پیانوی ایرانی داشته است.

پویان آزاده از شاگردان استاد جواد معروفی بوده كه علاوه بر فراگیری دانش موسیقایی از وی از علم اساتید دیگری همچون مصطفی كمال پورتراب، گاگیك بابایان و دلبر حكیم آوا بهره برده است. پویان آزاده سال 1391 پس از تدوین، تحقیق، ارائه و دفاع پرونده پیانو ایرانی موفق به ثبت ملی نت نویسی پیانو ایرانی و قرارگیری این شیوه در فهرست آثار ملی معنوی ایران شد.