یكی از نكات جالب توجهی كه طی هفته‌های اخیر در حوزه موسیقی به واسطه علاقه مندی و عرض ارادت تعدادی از هنرمندان عرصه موسیقی به مقام والای حضرت سیدالشهدا (ع) رقم خورد، برگزاری چند كنسرت و ویژه برنامه موسیقایی به مناسبت ایام سوگواری ایشان و یاران گرامی‌شان بود كه از ابتدای ماه محرم به واسطه همراهی و همكاری برخی از مجموعه‌های مختلف در فواصل زمانی متفاوت پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

مجموعه كنسرت‌هایی كه به نسبت سال‌های گذشته شكل پررنگ‌تری گرفت و موجب شد تا چراغ موسیقی به واسطه ایام سوگواری شهادت حضرت امام حسین (ع) روشن بماند و برخی از هنرمندان این عرصه همراه با سایر بخش‌های هنری جامعه، با زبان هنر عرض ارادت خود را به مقام والای سیدالشهدا (ع) اعلام كنند.

رویدادهای موسیقایی كه به لحاظ كیفی هم از درجه قابل قبولی برخوردار بودند و می‌توانند آغازگر فصل جدیدی از فعالیت‌های هنرمندان موسیقی در عرصه هنر عاشورایی به ویژه موسیقی باشند. شرایطی دارای ارزش كه اگر با اتكا به توانمندی‌های فنی هنرمندان این عرصه و همچنین در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به این ایام پیش روی مخاطبان قرار گیرد قطعاً می‌تواند چارچوب ارزشمندی برای استمرار چنین اجراهایی باشد و این عرض ارادت موسیقایی با استقبال بیشتری هم از سوی مخاطبان و هم سایر هنرمندان موسیقی مواجه شود.

آنچه می‌خوانید معرفی اجمالی فعالیت‌ها و برنامه‌های موسیقایی است كه همزمان با ایام محرم و سوگواری شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) در مجموعه‌های مختلف پیش روی ارادتمندان آن حضرت قرار گرفت و اتفاقاً هم با استقبال شهروندان مواجه شد.

چارچوبی ارزشمند كه این بار با نگاهی هدفمندتر و موسیقایی‌تر تلاش كرد علاوه بر ارائه یك محتوای مناسب و اعتقادی به تماشاگران در گونه‌های مختلف موسیقایی، موجب ایجاد جریانی شود كه با درنظر گرفتن شعائر و احكام شرعی و مذهبی مربوط به این ایام عزیز و دارای احترام، آثار موسیقایی را پیش روی عزاداران و سوگواران اباعبدالله قرار دهد.

كنسرت «روایت وداع»؛ آغاز یك پروژه ویژه محرم با یك اركستر جدید

تالار سوره حوزه هنری روزهای بیست و یكم و بیست و چهارم مرداد ماه سال جاری میزبان برگزاری كنسرت «روایت وداع» به تهیه‌كنندگی امیرحسین شفیعی و آهنگسازی و خوانندگی حسام آرین بود.

در این كنسرت كه توسط مركز موسیقی حوزه هنری برگزار شد، امیرمحمد صمصامی راوی و اشكان فخاری كنسرت مایستر به همراهی اركستر مجلسی گروه اجرایی برنامه را تشكیل می‌دادند.

این پروژه موسیقایی كه از معدود اجراهای زنده موسیقایی در ایام محرم و صفر طی سال‌های اخیر به حساب می‌آمد، در قالب یك كنسرت روایی به صحنه رفت و قالب محتوایی آن متمركز بر واقعه عاشورا و وداع با پنج شخصیت بزرگ و ارجمند این واقعه بود كه سعی شد در دل این اتفاق جانگداز دیدگاه ویژه‌ای را نیز پیش روی مخاطبان دهد.

حسام آرین خواننده و شاعر 25 ساله پروژه موسیقایی «وداع» پیش از این در گفتگو با خبرنگار مهر درباره جزئیات برگزاری این پروژه موسیقایی در تهران و شهرهای مختلف كشور گفته بود: كنسرت «وداع» به آهنگسازی و خوانندگی بنده و با استفاده از آثار شاعران كلاسیك ادبیات كشورمان از جمله حافظ و همچنین شاعران معاصر از جمله قاسم صرافان و بنده در قالب یك پروژه موسیقایی ویژه محرم پیش روی مخاطبان قرار می‌گیرد. آنچه برای این پروژه موسیقایی تعریف شده، اجرای یك كنسرت روایی با حضور یك اركستر مجلسی مشتمل بر سازهای زهی و اركسترال است كه تلاش شده شكل و شمایل متفاوتی از یك اثر اركسترال مبتنی بر روایت را تقدیم مخاطبان كند. مسیری كه برای من دربرگیرنده یك شروع متفاوت و جدید در بین كارهای دیگرم است و می‌تواند حرف‌های تازه و متفاوتی در حوزه‌های ملی و دینی داشته باشد. قطعاً در این مسیر حضور امیرحسین شفیعی به‌عنوان تهیه‌كننده نقش بسیار مؤثر و ارزنده‌ای برایم داشته كه استمرار هم خواهد داشت.

پروژه موسیقایی «وداع» به آهنگسازی و خوانندگی حسام آرین و روایت امیرمحمد صمصامی روزهای دوم و سوم شهریور ماه هم در بوستان آب و آتش پیش روی شهروندان تهران قرار گرفت.

كنسرت «چهارپایه عشق»؛ وقتی خواننده مطرح پاپ نوحه‌های قدیمی را بازخوانی كرد

«چهار پایه عشق» عنوان دیگر ویژه برنامه‌ای موسیقایی بود كه طی روزهای 30 مرداد تا 10 شهریور تلاش كرد تا در قالب یك پروژه موسیقایی- آئینی با خوانندگی مصطفی راغب و همراهی اركستری مشتمل بر نوازندگان سازهای زهی و الكترونیك نوحه‌های قدیمی را به میزبانی برج میلاد تهران بازخوانی كند.

در این ویژه برنامه موسیقایی كه با همكاری یكی از شركت‌های برگزار كننده كنسرت‌های موسیقی و مركز همایش‌های برج میلاد برگزار شد، مصطفی راغب از خوانندگان شناخته شده موسیقی پاپ ایران كه در حوزه اجرای آثار آئینی نیز فعالیت‌های مؤثری انجام داده است با همراهی اركستری مشتمل بر سازهای زهی، سازهای الكترونیك و سازهای مرتبط با موسیقی نواحی ایران و همچنین یك گروه كُر نوحه‌های تركی، عربی و فارسی مربوط به چهار دهه قبل را بازخوانی و در قالب چند كنسرت موسیقایی پیش روی مخاطبان قرار داد.

«عشق كوفی» مربوط به موسیقی تیتراژ سریال «عشق كوفی» با شعر قاسم صرافان و آهنگسازی مصطفی راغب، «گره گشا» بر اساس یكی از نوحه‌های معروف ایام سوگواری محرم با تنظیمی اركسترال، قطعه «ای اهل حرم میر و علمدار نیامد» بر اساس نوحه‌ای به همین نام كه از جمله نوحه‌های بسیار معروف ایام سوگواری محرم و صفر است، قطعه «سرخ غروب»، تك آهنگ «كیستی»، نوحه معروف عربی «مل بی ی، نوحه عربی حضرت عباس (ع)»، حضرت عشق»، «آره من دیوونتم»، «نشانی» و نوحه تركی «حضرت عباس (ع)» بخش‌های اصلی كنسرت «چهارپایه عشق» را تشكیل می‌دادند.

راغب كه سابقه نوحه خوانی را در مجالس سینه زنی شهر یزد دارد، حین برگزاری این كنسرت‌ها درباره انگیزه‌هایش برای حضور در چنین برنامه‌هایی گفته بود: سال‌های سال بود كه با خودم مرور می‌كردم تا بتوانم شرایطی را فراهم سازم كه كنسرتی متناسب با این ایام عزیز تدارك ببینم كه خوشبختانه با همراهی جناب اردستانی (تهیه كننده) این ایده محقق شد و ما توفیق پیدا كردیم تا به واسطه ایام سوگواری محرم و صفر در خدمت مخاطبان موسیقی به شكلی دیگر باشیم. اگر ما در ماه‌های محرم و صفر اشكی می‌ریزیم، این اشك، اشك غم نیست؛ چرا كه امام حسین (ع) از گریه‌های ما بی‌نیاز است. ما هم باید برای این نام پرآوازه اشك شوق بریزیم و هیچ فرقی هم نمی‌كند كه در چه جایگاهی قرار داریم. با افتخار صدای من در ایام محرم وقف امام حسین (ع) است.

كنسرت «وداع»؛ بازخوانی آلبومی كه شنیدن آن رایحه حسین (ع) را می‌دهد

اركستر ملی ایران از مجموعه‌های مرتبط با بنیاد فرهنگی هنری رودكی هم در آستانه اربعین حسینی با تركیبی از سازهای ایرانی و جهانی، پوئم سمفونی «وداع» به آهنگسازی سید محمد میرزمانی، خوانندگی حسام‌الدینآنچه از رویدادهای موسیقایی در ایام سوگواری شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) پیش روی مخاطبان قرار گرفت، نشان دهنده ظرفیت بالای گونه‌های مختلف موسیقایی در هنر عاشورایی است كه در صورت حمایت جدی مجموعه‌های مختلف در جهت تربیت ذائقه شنیداری عموم مخاطبان برای شنیدن موسیقی جدی می‌تواند آغازگر جریانی مهم پیرامون اجرای زنده آثار موسیقایی در ایام مناسبتی باشد سراج، رهبری اركستر همایون رحیمیان و روایت ساعد باقری را در روزهای هشتم و نهم شهریور در تالار وحدت تهران روی صحنه برد.

در این كنسرت كه به نوعی چندمین اجرای زنده از پروژه موسیقایی و پرمخاطب «وداع» محسوب می‌شد، قطعات منتخب این آلبوم توسط نوازندگان اركستر ملی و گروه كُر پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

پروژه موسیقایی «وداع» یكی از ماندگارترین مجموعه‌های موسیقایی مرتبط با تولیدات عاشورایی است كه اولین بار در سال 1384 توسط مركز موسیقی حوزه هنری منتشر شد. اثری كه در همان ابتدای توزیع و عرضه با وجود محدودیت در نحوه فروش آثار موسیقایی كه از اینترنت و ماجراهایی از این دست خبری نبود، باز هم مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت و توانست، به یكی آثار شنیداری مهم حوزه موسیقی با موضوع سوگواری حضرت سیدالشهدا (ع) لقب بگیرد.

اتفاقاً همین نحوه استقبال بود كه دست اندركاران این پروژه موسیقایی با همراهی مجموعه‌های فرهنگی هنری مختلف را بر آن داشت تا اجراهای زنده متعددی از آثار منتخب این پروژه موسیقایی را پیش روی مخاطبان قرار دهند. اجراهایی كه در آنها علاوه بر حضور حسام‌الدین سراج به عنوان خواننده از هنرمندانی چون نادر مرتضی‌پور، سید محمد میرزمانی به عنوان رهبر اركستر و جواد یحیوی و وحید جلیلوند به عنوان روایت‌گر بهره گرفته و فضای متفاوتی را پیش روی علاقه‌مندان موسیقی اركسترال قرار داد.

آنچه در تازه‌ترین كنسرت اركستر ملی ایران نیز صورت گرفت، اجرای جدیدی از پروژه‌ای بود كه از آن می‌توان به عنوان یكی از مهم‌ترین و جریان‌سازترین پروژه‌های موسیقایی مرتبط با ایام سوگواری شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) طی 2 دهه اخیر نام برد.

پروژه‌ای كه به دلیل ساختار آهنگساز و استفاده به جا از اشعار مرتبط با حضرت امام حسین (ع) تلاش می‌كند تا ارائه دهنده نوع متفاوتی از موسیقی باشد كه در حوزه‌های آئینی و دینی تولید می‌شود. پروژه‌ای كه به نظر می‌آید فعلاً قصدی برای فراموش شدن در اذهان عمومی ندارد و می‌تواند تا سال‌ها به عنوان یك بسته موسیقایی ارزشمند در حوزه هنر عاشورایی مورد بهره‌برداری مستمر قرار گیرد.

كنسرت «نوای آفتاب»؛ شنیدن غم‌های اربعین با یك كنسرت تخصصی

اركستر «نوای آفتاب» هم از جمله مجموعه‌های موسیقایی بود كه در ایام منتهی به اربعین حسینی در روزهای پایانی مرداد و روزهای آغازین شهریور ماه به مدت 5 شب به رهبری امین سالمی و صدای مهیار شادُروان در تالار وحدت و رودكی روی صحنه رفت.

این برنامه‌ها به نوعی اولین بخش از برنامه‌های ستاد اربعین در دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالبی بسیار تخصصی بود كه در آستانه اربعین حسینی بدون بلیت‌فروشی عمومی، با حضور هنرمندان و مهمانان روی صحنه رفت.

«هوای نینوا»، «آواز همایون»، «خلوتگه خورشید»، مثنوی خوانی بر اساس تعزیه بوشهری، «شهیدان خدایی»، قطعه بی كلام «حماسه»، «صبح تیره»، «آواز دیلمان» و تكنوازی قانون، دونوازی نی و تار، «آفتاب خوبان»، تك نوازی سنتور، تك نوازی عود و آواز و عود (آهنگسازی امین سالمی) و آواز اصفهان (اثری از مرتضی محجوبی) آثاری بودند كه در این كنسرت پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

داریوش حجازی (اركستر مایستر)، روشنك نوشی، لیدا (زهرا) باقری، مهتاب (اكرم) سلطانی، محمد ملك لی، سارا نادری، اسماعیل (آرش) مسلمی، منصور صفائیان، امیرمحمد اردلان، فرید ذاكری، مسعود جهانی مقدم، روح ا … فروزش، فاطمه بلادُر، علی عنبرستانی، احمد مقدسی، امیرحسین طاعی، فرگل ساكت، الهام آقابابایی، آرش گنجه، محمدحسین غریبی، كوروش (كیانمهر) كشاورز، هادی میسمی، عادل اصغرزاده، وفا مصباحی، مسعود زاهدی پور، محمدرضا آقایی، مریم پناهی، ابراهیم یساولزاده، فردین فیروزكوهی، روزبه زرعی، سارا اسماعیلی، كوروش حجازی، حامد جوهراستانی، مهناز گرداب، لیلی جعفرخواه، حسن فارسیجانی و مسعود غلامعلی زاده گروه نوازندگان اركستر نوای آفتاب را تشكیل می‌دادند.


كنسرت «سوگ شفق»؛ برج میلاد بازهم در سوگ سیدالشهدا (ع) گریست

ویژه برنامه موسیقایی «سوگ شفق» همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری اربعین حسینی به همت انجمن موسیقی ایران و مشاركت برج میلاد تهران به آهنگسازی میلاد آقایی و حضور جمعی از سرشناس‌ترین نوازندگان موسیقی كشورمان در حوزه موسیقی اركسترال، شامگاه روزهای شانزدهم، هفدهم و نوزدهم شهریور ماه در برج میلاد تهران پیش روی مخاطبان قرار گرفت.

از جمله نكات قابل توجه این كنسرت كه به صورت رایگان برگزار شد، حضور تعدادی از نوازندگان اركستر سمفونیك تهران در گروه نوازندگان بود. هنرمندانی كه چندی پیش از مجموعه اركستر سمفونیك تهران خارج شده و طی روزهای گذشته با مساعدت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار است دوباره به جمع نوازندگان اركسترهای دولتی اضافه شوند.

این ویژه برنامه آئینی - مذهبی روایتی از حماسه كربلا در 5 پرده با همراهی اركستری بزرگ متشكل از نوازندگان سازهای كلاسیك به رهبری عرفان وكیلی، خوانندگان كر به رهبری سرژیك میرزائیان و خوانندگی مجتبی عسگری در نقش شبیه امام حسین (ع)، هادی فیض‌آبادی در نقش شبیه حضرت عباس (ع)، سید محسن حسینی در نقش شبیه جناب حُر، امیرحسین سمیعی در نقش شبیه عمر بن سعد، محمدرضا صفی در نقش شبیه شمر و ستار روزبه در نقش شبیه ابلیس روی صحنه رفت. این در حالی بود كه تمام پرده‌های اجرای «سوگ شفق» با نقاشی امیرمحمد سرمدی و با نظارت حسن روح‌الامین همراه بود كه به صورت موشن‌گرافی و با توجه به مضمون هر پرده به نمایش در آمد.

از نكات قابل توجهی كه حین اجرای پرده‌های مختلف اجرا می‌توان به اشاره كرد، حضور پر تعداد هنرمندان و نوازندگانی بود كه طی سال‌های اخیر در قالب نوازنده و خواننده حضور فعال و مؤثری در اركسترهای مختلف داشتند. شرایطی كه موجب شد تا كنسرت «سوگ شفق» به واسطه حضور رهبر با انگیزه و مستعدی چون عرفان وكیلی تبدیل به یكی از با كیفیت ترین كنسرت‌هایی شود كه طی هفته‌های اخیر در حوزه موسیقی عاشورایی پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.

آنچه از «سوگ شفق» پیش روی مخاطبان قرار گرفت، پروژه قابل قبول با كیفیت فنی مطلوبی در حوزه موسیقی اركسترال بود كه می‌توان از آن به عنوان یكی از متفاوت‌ترین كنسرت‌های عاشورایی در سال‌های اخیر نام برد.

به هر ترتیب آنچه از رویدادهای موسیقایی در ایام گرامی عزاداری شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) پیش روی مخاطبان قرار گرفت، نشان دهنده ظرفیت بالای گونه‌های مختلف موسیقایی در عرصه هنر عاشورایی است كه در صورت حمایت جدی نهادها و مجموعه‌های مختلف در جهت تربیت ذائقه شنیداری عموم مخاطبان برای شنیدن موسیقی جدی و البته در نظر گرفتن موازین و آداب مربوط به این روزهای عزیز، می‌تواند آغازگر جریانی مهم پیرامون اجرای زنده آثار موسیقایی در ایام مناسبتی باشد.