به گزارش خبرنگار موسیقی خبرگزاری فارس، سیزدهمین نشست آیین آواز سه‌شنبه‌شب در فرهنگسرای ارسباران با حال و هوایی دیگر برگزار شد. هفته گذشته آرش نصیری روزنامه‌نگار با سابقه حوزه موسیقی یك یادداشت در سایت موسیقی ما نوشت كه واكنش‌هایی را برانگیخت. عنوان یادداشت «آواز هیچ‌گاه فراگیر نبوده و نخواهد شد» بود كه به همین بهانه مسولان برگزاری مناظره‌ای را با حضور او و علی شیرازی در این خصوص برگزار كردند.

شیرازی سالهاست آواز می‌خواند، در همین زمینه پژوهش می‌كند و مقاله می‌نویسد. نصیری اما به جز سابقه ترانه‌سرایی برای موسیقی پاپ، از موسیقی لذت عام می‌برد و به صدای خوانندگان سنتی به همان میزان خوانندگان پاپ و گونه‌های دیگر توجه نشان می‌دهد. خودش هم در ابتدای مناظره یادآور شد كه فرق او با شیرازی این است كه خودش از بیرون به موسیقی آوازی نگاه می‌كند ولی شیرازی از درون این هنر؛ چرا كه خودش یكی از اهالی جدی آواز است و دو برنامه آیین آواز و شب آواز ایرانی را هم به راه انداخته است. آرش نصیری هم برنامه «هزارصدا» را راه اندازی كرده كه به شكل یك در میان در برنامه‌هایش به خوانندگی پاپ و آواز دستگاهی می‌پردازد.

در ابتدای این مناظره نصیری ضمن دفاع مجدد از مضمون و تیتر مقاله‌اش گفت كه اساساً فراگیری را ارزش تلقی نمی‌كند. شیرازی نشان داد كه در این زمینه هم نظرش با نصیری مخالف است. صحبت دیگر نصیری این بود كه بحث موسیقی كلاسیك در تمام دنیا از مقوله موسیقی‌های پرطرفداری مثل پاپ و بقیه جدا است. شیرازی نیز در این باره عنوان مرد كه اتفاقاً تا حدود دهه 1330 موسیقی پاپ و عامه‌پسند از موسیقی ملی جدا نبوده و فقط رنگ و حال و هوایش متفاوت می‌نموده است. شیرازی با تأكید فراوان یادآور شد كه نگاه امروز به موسیقی آوازی نگاهی ناقص است و از واقعیت‌هایی كه در چهار دهه اخیر بر سر مجموعه موسیقی ملی ایران و آواز دستگاهی رفته نیز به شدت به دور است.

وی ادامه داد: بدتر از این نمی‌توان اتفاقی را برای یك هنر ریشه‌دار كه با تاریخ و شعر و فرهنگ ما عجین است متصور بود كه از فردای یك روز بگویند كل ارتباط این هنر باید با گذشتۀ آن قطع شود. همچنان كه از سال 1357 به بعد تمامی استادان آواز به جز شجریان از عرصه این هنر مجبور به كناره‌گیری و مهاجرت و خانه‌نشینی شدند.

شیرازی بیان كرد: اینها واقعیت‌هایی است كه امروز حتی برخی بزرگان موسیقی و آواز نیز آن را در موقع اظهار نظر لحاظ نمی‌كنند و طبیعی است كه برخی دیدگاه‌های اشتباه به زبان و قلم و راهبرد ما جوانترها نیز راه پیدا كند. اتفاقاً یك روزنامه‌نگار باید بسیار تیزبین‌تر از نگاه‌های معمول و رایج به هر مقوله بنگرد و آن وقت اظهار نظر كند. واقعیت آواز ایرانی نیز این است كه از مقطعی دچار یك آوار مهیب و نگاه غلط شده كه هنوز هم آواربرداری لازم صورت نگرفته و نفس تازه نكرده است. تازه پس از فروریختن آن آوار نیز به تقلید و تك‌صدایی دچار شده است. آن وقت همه به جای آنكه واقعیت و حقیقت وجودی شرایط آواز را در این چهار دهه نگاه و گوشزد كنند، خود این هنر را زیر سؤال می‌برند.

در میانه این بحث یكی از حاضران در فرهنگسرا كه خود را قربان نجفی بازیگر سینما و تلویزیون و علاقه‌مند به هنر آواز معرفی كرد گفت: «مسأله بسیار مهم این است كه اولین رسانه فراگیر شنیداری – قبل از راه اندازی تلویزیون – در ایران رادیو بود كه به وسیله آن هنر آواز به فراگیری زیادی در بین توده‌ها دست یافت. اما از نظر نباید دور داشت كه همین رسانه بعدها در كنار تلویزیون به ترویج انواع دیگری از موسیقی مثل پاپ و كوچه‌بازاری همت گماشت. بعد هم كه ماهواره و اینترنت از راه رسیدند و شبكه‌های مجازی هم امروز حضوری فعال دارند.»

آرش نصیری هم گفت: اتفاقاً اگر خوانندگان سنتی هم قابلیتی در خود سراغ دارند می‌توانند از همین شبكه‌ها با مردم در ارتباط باشند. چندی پیش دیدم كه یكی از خوانندگان پاپ در منزلش پشت پیانو نشست و خواند و نواخت و به همین سادگی با انتشار فیلم این اجرای كوچك و جمع و جور توانست سالن مهمی را در پایتخت پر كند.

انتهای پیام/