اختصاص جلد اول به تكنیك پاساژخبرگزاری فارس: در نسل جدید ساختار تكنیكی سنتور پیشرفت چشگیری داشته است/
محسن غلامی نوازنده و مدرس ساز سنتور گفت: نوازندگان نسل قدیمی‌تر ساز سنتور بیشتر از تكنیك‌سازی، به حس و حال و ظرایف اجرایی توجه می‌كردند؛ اما در نسل جدید به طرز چشمگیری پیشرفت از لحاظ ساختار تكنیكی سنتور حاصل شده است.
محسن غلامی نوازنده سنتور در گفت‌وگو با خبرنگار موسیقی فارس درباره انتشار جدیدترین اثر مكتوبش گفت: بحث تكنیك و تكنیك نوازی در سنتور مبحث گسترده‌ای است كه هر كدام از بخش‌های آن، دارای ویژگی‌های مخصوص به خود است و باید كاملا به آن جداگانه پرداخته شود. در برهۀ كنونی از نوازندگی این ساز، می‌توان تكنیك های متداول در سنتور نوازی را به بخش‌های مختلف تقسیم كرد.

پیشرفت ساختار تكنیكی سنتور

وی افزود: ابتدا به نظرم باید نوازندگان دهه‌های گذشته را از نوازندگان نسل كنونی جدا كرد. چون تفاوت‌های زیادی از نظر تكنیك اجرایی بین آنان وجود دارد. نوازدگان نسل قدیمی‌تر به مانند استادان رضا ورزنده، فضل‌الله توكل، منصور صارمی، مجید نجاهی و... بیشتر از تكنیك‌سازی، به حس و حال و ظرایف اجرایی توجه می‌كردند و بعد تكنیك را نیز به مقدار لازم در نوازندگی خود به كار می‌بردند. به طوری كه شیرینی و زیبایی ساز بیشتر نمود داشته و بعد در لابلای آن، تكنیك‌های مختلف به چشم می‌آمد.

این هنرمند ادامه داد: هر چند نوازندگی رضا ورزنده خود نیازمند بررسی جداگانه‌ای از نظر محتوا و ساختار ملودیك و تكنیك‌های اجرایی معمول است كه خارج از این بحث است و شاید با نسل نوازندگان آن دوره در یك زیر مجموعه قرار نگیرد. اما در نسل جدید و حال حاضر به طرز چشمگیری پیشرفت از لحاظ ساختار تكنیكی حاصل شده است. در این مطلب هدف اصلی، مقایسه دو نسل مختلف سنتور نوازان ، نیست. بلكه بررسی ریزه كاری‌های مضرابی این ساز است.

این نوازنده سنتور در پاسخ به این سوال كه این كه مجموعه كتاب‌های سنتور و تكنیك چه اهدافی را دنبال می‌كند، عنوان كرد: اگر بخواهیم دسته بندی اولیه در این موضوع انجام دهیم، ابتدا باید نوازندگی سنتور را به تكنیك‌های ریز و تریل تقسیم كنیم كه در كتابهای اول و دوم به این موضوعات پرداخته شده و هنرجو البته با توجه به قدرت نوازندگی در بدو شروع با آن آشنا می‌شود. خوشبختانه در این قسمت كتاب‌های زیادی با آهنگ‌های زیبا و ماندگار موسیقی ایرانی تالیف شده و در دسترس اغلب هنرآموزان وهنرجویان قرار گرفته است.

اختصاص جلد اول «سنتور و تكنیك» به تكنیك پاساژ

وی افزود: به عقیدۀ اینجانب بعد از این تكنیك‌های ریز و تریل مهمترین تكنیك اجرایی سر مضراب و دراب‌ها هستند؛ جایی كه ادامۀ كار هنرجو را كاملا در جهت خاصی سوق می‌دهد. در نوازندگان نسل كنونی این تكنیك‌ها به خوبی به چشم می‌آیند و كاملا به عنوان یكی از اركان قطعات ضربی و سولوهای آوازی به شمار می‌روند.

غلامی ادامه داد: نكتۀ بعدی در نوازندگی این ساز و تكنیكی كه بازهم در نوازندگان دهۀ اخیر بیشتر به آن پرداخته شده، قطعات دو صدایی با فرم‌های مختلف است كه این نیز با توجه به گستردگی زیاد یكی از سبك‌های موجود به حساب می آید. شاید بتوان آغازگر این طرز تفكر سنتور نوازی را در قطعۀ فریبای استاد فرامرز پایور جستجو كرد و پس از آن نوازندگان بسیاری این شیوه را به عنوان شیوۀ اصلی نوازندگی خود برگزیدند و قطعات متعددی را با همین سبك و شیوه تنظیم و اجرا كرده‌اند.

مولف كتاب سنتور و تكنیك عنوان كرد: تكنیك‌های دیگر نیز به مانند دو مضراب چپ و دو مضراب راست با حالت‌های گوناگون، تكیه و زینتها، پاساژها و آرپژها و... نیز هر كدام در جای خود قابل بررسی كاملی هستند. در كتاب‌های سنتور و تكنیك سعی شده به هر كدام از تكنیك‌های اجرایی به صورت جداگانه پرداخته شود و جلد اول آن كه در حال حاضر منتشر شده اختصاص به تكنیك پاساژ دارد. چرا كه به عقیده من، پاساژ را هر هنرجویی می‌تواند با سرعت و توانایی خود در مترونوم های مختلف بنوازد.

تكنیك سنتور در 5 مجلد منتشر می‌شود

غلامی ادامه داد: معمولا تمرین‌های اتود در هر سازی، به سختی در ذهن نوازندگان ماندگار می‌شود و برای همین حفظ شدن قطعه بسیار سخت است. به همین علت سعی كرده‌ام ابتدا نغمات مناسبی برای هر اتود تنظیم كنم و بعد پاساژ های مختلف را در حالت های گوناگون در قطعات به كار گیرم. به همین دلیل شاید قطعات از حالت اتود تمرینی خارج شوند اما در هر قطعه به انواع و اقسام پاساژها اشاره شده و سعی شده از تمامی قابلیت‌های اجرایی پاساژها در ارائۀ منظور نگارنده استفاده شود.

وی بیان كرد: این مجموعه 5 جلدی را به عنوان كتاب‌های كمك آموزشی در كنار كتب موجود در سنتورنوازی درنظر گرفته‌ام و هر جلد به همراه سی دی اجرایی قطعات منتشر خواهد شد. در جلد اول كتاب سنتور و تكنیك، 17 قطعه تمرینی برای این منظور درنظر گرفته شده كه در مرحلۀ اول هر كدام از آنها به تنهایی در ابتدا از ساختار ملودیكی برخوردار هستند و همچنین در هر قطعه، به فرم‌های مختلفی از پاساژ در قالب قطعه‌ای مستقل و به دور از اتود صرفا تمرینی، اشاره شده است. با توجه به اهداف گفته شده، جلد دوم كتاب سنتور و تكنیك اختصاص به آرپژ نوازی دارد.

این سنتورنواز گفت: در این كتاب نیز آرپژهای متدوال در سنتورنوازی در قالب قطعات ملودیك نمود پیدا می‌كند تا باز هم هنرجو در ابتدا بتواند قطعه را آسانتر حفظ كند و بعد در سرعت‌های مختلف قطعات را بنوازد. در جلد سوم نیز به تكنیك مهم سر مضراب و دراب پرداخته شده و باز هم فرم‌های قطعات همانند جلد اول و دوم است. جلد چهارم این مجموعه به قطعات دوصدایی اختصاص داده شده و سعی شده انواع و اقسام قطعات اجرایی در این سبك، در قالب آهنگ‌هایی كوتاه برای هنرجویان تنظیم شود تا بعد از نواختن این مجموعه اصلی‌ترین نكات این سبك برایشان قابل درك و دریافت شود. در جلد آخر و پنجم این مجموعه به ریز و تریل و نت‌های زینت و تكیه‌ها و همچنین مروری بر چهار جلد قبلی پرداخته شده است و می‌توان گفت در این جلد مروری كلی به مطالب قبلی می‌شود به همراه تكنیك‌های جدیدتر

غلامی در پایان گفت: در هر جلد در قطعات ساخته شده باز هم به تكنیك‌های جلد‌های قبلی اشاره ای می‌شود. مثلا در جلد دوم كه در مورد تكنیك اجرایی آرپژ است، برای حفظ ساختار ملودیكی قطعات كمی به پاساژها نیز اشاره می‌شود و همچنین در جلد سوم كه دراب و سر مضراب است باز هم به مطالب دو جلد قبلی مانند پاساژ و آرپژ اشاره می‌شود تا از این طریق انسجام آموزشی قطعات بیشتر حفظ شده و یادگیری آن نیز آسان‌تر شود و امیدوارم كه این مجموعه برای هنرجویان و هنرآموزان مفید واقع شود.

انتهای پیام/